قانونهايي که در طبيعت وجود دارد، بطور کلي، دو نوع است:

1- قوانين عام و ظاهر

2- قوانين خاص و مخفي

بخش نخست، قانونهايي است که در همه، يا بيشتر افرادِ دسته يا صنفي که قانون در آن يافت مي شود، جاري است، و با مطالعه و آزمايشهايي- نه چندان دشوار و وسيع و طولاني- کشف مي شود.

بخش دوم، قانونهايي است که در بعضي افراد، در بعضي شرايط، يافت مي شود. براي قوانين نوع دوم، به نمونه هاي بسياري مي توان دست يافت، درعلوم طبيعي، در روانشناسي، در ستاره شناسي، در شيمي، و... و در اختلافات گوناگوني که حتي در افراد انسان- که از يک جنسند- وجود دارد، در مثال: اختلاف در قوه بينايي، اختلاف در قوه شنوايي، اختلاف در نيروي حافظه، اختلاف در جاي قلب، ريه، کبد، طحال، و جز آنها. اين امور همه ثابت مي کند که ممکن است، در طبيعت، برخلاف آنچه متعارف است و درموارد بسيار ديده شده است، چيزهايي به وقوع برسد، و براي قوانين متعارف، استثناهايي پيدا بشود.



[ صفحه 196]