بازگشت

نکته اي چند پيرامون کتابها


درباره کتابهايي که- شماري چند از آنها- ياد شد، چند نکته هست که بايد مورد توجه باشد:

1- اساس کتابهايي که ويژه مهدي«ع» نگارش يافته است، يا فصلهايي که در ديگر کتابها، درباره مهدي آمده است، بر احاديث مبارک نبوي نهاده است.

2- در اين کتابها، احاديثي بسيار جالب نظر، درباره مسائل مهدي، روايت شده است.

3- در برخي از اين کتابها (بويژه کتابهاي تفسير)، آياتي از «قرآن کريم»، که درباره مهدي و قضاياي مهدي است، مطرح گشته است.

4- در ميان اين کتابها، کتابهايي است، که پيش از ميلاد مهدي تأليف يافته است.

5- در ميان اين کتابها، کتابهايي است، که در عصر«غيبت صغري» تأليف گشته است.

6- در ميان اين کتابها، معتبرترين کتابهاي اهل سُنَّت وجود دارد: مانند «صِحاح سِتَّه» [1] ، و «مُسنَدِ» احمد حَنبَل، پيشواي مذهب حَنبَلي.



[ صفحه 69]



7- بسياري از اين کتابها (و چه بسا بتوان گفت: نوع آنها)، در محيطهايي فارغ از هر گونه بستگي به شيعه، و اجتماعات و حوزه هاي تشيع، تأليف يافته است. [2] وبنابراين، اين همه، حاصل جريان تَسَنُّن و فرهنگ اسلامي و ميراث علمي و حديثي و روايي خود تَسَنُّن است.

8- در اين کتابها، مسائل گوناگون، و حقايق و مطالبِ بسياري که در اسلام، درباره مهدي«ع» آمده است، درج گشته است، و همچنين کلمات و تأييدها و سخناني بسيار جالب توجه، از خود عالمان و محدِّثان و مفسِّران اهل سُنَّت، در اين باره، ذکر شده است.


پاورقي

[1] صحاح، جمع صحيح است، مانند «عظام»، جمع «عظيم»، و «کرام»، جمع «کريم». و «ستّة» يعني: شش. پس صحاح ستّة، يعني: شش صحيح، صحيحهاي ششگانه.«صحاح ستّه، عنوان عمومي شش مجموعه بزرگ، از کتب حديث است، که در نزد اهل سنّت، موثّق ترين کتابهاي حديث بشمارند. يعني کتابهاي صحيح بخاري، صحيح مسلم، سنن ابو داود، سنن ابن ماجه، سنن نسائي، جامع ترمذي». اهل سنّت، احاديث نقل شده در اين کتابها را، «صحيح» مي شناسند، و سخن پيامبر اکرم«ص» مي دانند، و پس از «قرآن کريم»، آنها را بويژه «صحيح بخاري»، و «صحيح مسلم» معتبرترين کتاب مي خوانند. مؤلفان اين کتابها، موثق ترين و معتبرترين محدثان و عالمان جهان تسنّنند، برخي از «صحاح ستّه» را- چنانکه ديده شد- «سنن» (جمع سنّت) ناميده اند، مانند«سنن ابو داود»، زيرا اين کتابها شامل حديث و سنت پيامبر «ص» است. در بخش 3، از اين فصل، از شماره2 تا 7، نام اين کتابها همراه تاريخ درگذشت مؤلفان، ذکر گرديد.

[2] و برخي در محيطها و فضاهايي تدوين يافته است مضادّ با تشيع، مانند رساله«عقيدة اهل السّنّة والاثر في المهدي المننتظر»، از شيخ عبد المحسن عباد سعودي، استاد دانشگاه اسلامي مدينه منوّره.