آثار و برکات وجودي امام
احاديث و روايات از پيامبر اکرم و ائمه (عليهم السلام) در جواب و پاسخ اين گونه پرسش ها فراوان است که ذکر آن در اين مختصر نمي گنجد، لکن از باب نمونه به عنوان تيمّن و تبرّک، حديثي را از امام سجّاد (عليه السلام) که بيانگر پاره اي از برکات وجودي امام (عليه السلام) است، ذکر مي کنيم:
سليمان از امام صادق (عليه السلام) و آن حضرت از پدر بزرگوارش امام باقر (عليه السلام) و آن حضرت از امام زين العابدين نقل مي کند که حضرتش فرمودند:
«نحن أئمّة المسلمين، و حجج اللّه علي العالمين، و سادة المؤمنين وقادة الغرّ المحجّلين، و موالي المؤمنين، و نحن أمان لأهل الأرض کما أنّ النّجوم أمان لأهل السماء، و نحن الّذين بنا يمسک اللّه السماء أن تقع علي الأرض إلاّ بإذنه، و بنا يمسک الأرض أن تميد بأهلها، و بنا ينزل الغيث، و تنشر الرحمة، و تخرج برکات الأرض، و لولا ما في الأرض منّا لساخت بأهلها».
ثمّ قال: و لم تخل الأرض منذ خلق اللّه آدم من حجّة اللّه فيها ظاهر مشهور أو غائب مستور [1] ، ولا تخلو إلي أن تقوم الساعة من حجّة اللّه فيها، ولولا ذلک لم يعبد الله.
قال سليمان، فقلت للصادق (عليه السلام): فکيف ينتفع الناس بالحجّة الغائب المستور؟
قال: «کما ينتفعون بالشمس إذا سترها السحاب». [2] .
«ما (اهل بيت پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم)) پيشوايان امت اسلام، حجت هاي خدا بر جهانيان، آقاي اهل ايمان، پيشتواي روسفيدان و سرپرست مؤمنانيم. ما امان براي اهل زمين هستيم، همچنان که ستارگان امان براي اهل آسمانند. ما کساني هستيم که خدا به واسطه ما آسمان را بر فراز زمين نگه داشت و اهل زمين را از هلاکت نجات بخشيده است. به واسطه ما باران مي بارد و رحمت خدا منتشر مي شود و زمين برکاتش را بيرون مي آورد و اگر نبود در هر عصر و زماني امامي از ما اهل بيت در زمين، زمين اهلش را فرو مي برد و هلاک مي کرد.
سپس فرمودند: از هنگام خلقت آدم تا قيامت، زمين از حجت خدا خالي نبوده و نخواهد بود؛ خواه حجتش در ميان مردم آشکار و معروف باشد يا غايب و ناپيدا. خدا در زمين عبادت نمي گرديد».
سليمان گويد: از امام صادق (عليه السلام) پرسيدم که مردم در زمان غيبت چگونه از امام غايب بهره مند مي شوند؟
آن حضرت فرمود: «همچنان که از خورشيد هنگامي که در پشت ابرها است، بهره مند مي گردند».
مفاد بيان امام (عليه السلام) در اين حديث، سه بخش است:
بخش اول درموقعيّت ائمه (عليهم السلام) از جهت مقام ومنصب الهي آن هاست که پيشوايان راستين اسلام پس از پيامبر گرامي حجت هاي خدا بر تمام عالميان و سيّد و آقاي اهل ايمان هستند که به فرمان خداي سبحان به وسيله پيامبر اکرم (صلي الله عليه وآله وسلم) به جامعه اسلامي معرّفي گرديده و براي هدايت و رهبري همه انسان ها در تمامي قرون و اعصار تعيين گشته اند.
در بخش دوم از فرمايش امام سجاد (عليه السلام) پاره اي از برکات وجودي ائمه اطهار (عليهم السلام) بيان شده است که اختصاص به زمان حضور امام (عليه السلام) ندارد. زيرا آثار و برکات آن حضرت چنان گسترده است که شامل زمان حضور و غيبت مي شود.
در بخش سوم از فرمايش امام سجاد (عليه السلام)، به چند نکته اساسي اشاره شده است:
الف) اگر امامي از اهل بيت پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) در زمين نباشد، زمين اهلش را نابود مي کند.
ب) اين که خالي نبودن زمين از حجت خدا، يک سنّت الهي است که از زمان حضرت آدم (عليه السلام) تا قيامت جريان دارد.
ج) اين که عبادت خدا در زمين بستگي به وجود حجّت خدا دارد.
د) در کلام حضرت به بهره مند شدن مردم از وجود امام (عليه السلام) در ايام غيبت تصريح شده است.
پاورقي
[1] در بعضي از نسخه ها «خائف مغمور» ذکر شده است.
[2] کمال الدين، ص 207، ح 22.