در پايان اين قسمت از بحث، مناسب است که توجه خوانندگان محترم را به فرمايش حضرت اميرالمؤمنين (عليه السلام) که بيانگر بعضي از علل و حکمت هاي غيبت است جلب کنيم. آن جا که حضرت به کميل بن زياد نخعي مي فرمايد:

«اللّهمَّ بلي! لا تخلو الأرض من قائم للّه بحجّة، إما ظاهراً مشهوراً، و إما خائفاً مغموراً، لئلاّ تبطل حجج اللّه وبيّناته، وکم ذا وأين اُولئک؟ اُولئک واللّه الأقلّون عدداً، والأعظمون عند اللّه قدراً.

يحفظ اللّه بهم حججه و بيّناتِهِ حتّي يودعوها نظراءهم، و يزرعوها في قلوب أشباههم.

هَجَم بهم العلم علي حقيقة البصيرة، وباشروا روح اليقين، واستلانوا ما استعوَرهُ المترفونَ، واَنسوا بما استوحش منه الجاهلون، وصحبوا الدنيا بأبدان أرواحها معلّقة بالمحلّ الأعلي.

اُولئک خلفاء اللّه في أرضه، و الدعاة إلي دينه، آه آه شوقاً إلي رؤيتهم!». [1] .

«بار خدايا! چنين است که زمين هرگز از کسي که با حجت و دليل، قيامِ به حق نمايد و دين خدا را برپا دارد خالي نخواهد ماند؛ خواه اين کس ظاهر و آشکار باشد [مانند امامان يازده گانه معصوم (عليهم السلام)] خواه در حال ترس و پنهاني [مانند امام دوازدهم حضرت مهدي (عليه السلام)] تا دلايل الهي و مشعل هاي فروزان خدا از بين نرود. و آنان چند نفرند و کجايند؟ به خدا سوگند که تعداد آنان اندک و مقام و منزلتشان در نزد خدا بسي بزرگ و ارجمند است. زيرا خدا به وسيله آنان حجت ها و دلايل روشن خويش را پاسداري مي کند، تا آن را به کساني مانند خود بسپارند و بذر آن را در دل هاي افرادي مثل خودشان بيفشانند.

علم و دانش با بينش حقيقي به آنان رو مي آورد و آنها، روح يقين را با نهادي آماده و پاک لمس مي کنند و آنچه را دنيا پرستان هوس باز، دشوار و ناهموار شمارند، آنها براي خويش آسان و گوارا دانند و آنچه را جاهلان از آن هراسان باشند آنان بدان انس گيرند. زيرا آنان دنيا را با بدن هايي همراهي مي کنند که ارواحشان به جهان بالا پيوسته است.

آنان در زمين، خلفاي خدا و دعوت کنندگان به دين او هستند. چقدر مشتاق و آروزمند ديدارشان هستم!»

آنچه حضرت امير المؤمنين (عليه السلام) در اين حکمت براي کميل بن زياد بيان فرموده است، جز برپيامبر اکرم و امامان معصوم بعد از آن حضرت، بر هيچ مقام و شخصيّتي منطبق نمي شود. حتي ابن ابي الحديد نيز اين جملات امام (عليه السلام) را بيانگر اعتقادات شيعه مي داند و مي گويد: «اين جمله اعتراف صريح امام نسبت به مذهب اماميه است». [2] .