بازگشت

روايت و اخبار شيعه


بطورکلي احاديثي که از طرق شيعه روايت شده معتبرترين روايات است زيرا از عصر حضرت رسول اکرم (ص) تا به حال کتابت حديث، ضبط و حفظ و روايات در بين ايشان منقطع نشده و هم اکنون بعضي از کتبي که در نيمه اوّل و دوّم هجرت نوشته اند موجود و محل مراجعه است و اوّلين کتاب ايشان همان کتابي است که به املاي رسول الله 6 و خط اميرالمؤمنين علي (ع) مي باشد و در اخبار مکرر ديده مي شود که ائمه: در نقل احاديث و بيان احکام به آن استناد مي جستند.

روايات شيعه با روايات ديگران فرق ديگر نيز دارد و آن اين است که روايات شيعه از ائمه اهل بيت: که علم و زهد و تقوي و فضيلت ايشان نزد فريقين مسلّم است، اخذ شده و به مقتضاي «أهل البيت أدري بما في البيت» طبعاً نقل آنها محکم تر و از اشتباه دور است. و بالاخره سوّمين جهتي که روايات شيعه را در بالاترين درجه اعتبار قرار داده و در حقيقت پشتوانه اين روايات است، احاديث متواتر ثقلين و احاديث سفينه و احاديث امان و روايات ديگري است که امت را ارجاع به ائمه معصومين از اهل بيت که اعدال قرآن مجيد هستند نموده و قول ايشان را حجت و اخذ از ايشان را امان از ضلالت معرفي کرده و دلالت بر خالي نبودن زمان از وجود امام معصوم از اهل بيت دارد.

بنا بر اين احاديثي که از ائمه طاهرين صادر شده از راه بناي عُقلا بر احتجاج و عمل به خبر واحد در اعلي درجه اعتبار است، زيرا اختصاص و ارتباطي را که ائمه طاهرين: با پيغمبر اکرم (ص) داشته اند احدي از صحابه و تابعين نداشتند و از طريق حديث متواتر ثقلين شرعاً نفس اقوال و گفته هاي ايشان مأخذ و مستند است و بر امت مراجعه و اخذ از ايشان که از قرآن جدا نمي شوند و معصومند، فرض و واجب مي باشد.

بعد از بيان اين مقدمه کوتاه (که در کتابي که در بيان وجوب پيروي از اهل بيت و اخذ علم از ائمه: نگاشته ايم شرح و تفصيل آن را داده ايم) مي گوئيم.

از طرق شيعه راجع به ظهور حضرت ولي عصر قائم آل محمد ـ عجل الله تعالي فرجه ـ معتبرترين روايات در کتب مشايخ و محدثين ايشان که از همان قرن اول هجرت تا به حال تأليف شده، موجود است مانند روايات کتب اصولي که پيش از ولادت حضرت قائم تأليف شده مثل کتاب مشيخه حسن بن محبوب (متوفي224) و کتاب سُليم بن قيس (متوفي70 يا 90).

رواياتي که بسياري از آنها به تنهايي براي اثبات امامت امام زمان، يگانه فرزند عزيز و گرامي امام حسن عسکري (ع) کافي و قطع آور است. رواياتي که از لحاظ پيشگوئيهائي که در آنها شده و وقوع يافته، از معجزات اولياي دين، و اخبار آنان از مغيّبات شمرده مي شود. رواياتي که در آنها خصوصيات اين ظهور و شرايط و علامات آن بطور واضح بيان شده است. اين روايات، فوق تواتر بوده و احصاي آن جز براي اشخاصي که تتبع و احاطه کامل داشته باشند، ممکن نيست.

خوانندگان عزيز! اين سخنان حرف و ادعاء نيست بلکه بيان حقيقت و روح واقع است، علاوه بر تمام جوامع حديث، صدها کتاب و مصنفات محدثين بزرگ ايشان در خصوص موضوع، دليل و برهان اين سخنان است.

مانند کتاب «المهدي» تأليف عيسي بن مهران مستعطف از بزرگان قرن سوّم، کتاب قائم و غيبت فضل بن شاذان و غيبت عبدالله بن جعفر حميري از اکابر قرن سوّم، کتاب غيبت و ذکر القائم تأليف ابن اخي طاهر (متوفي358) کتاب غيبت محمد بن قاسم بغدادي معاصر ابن همّام (متوفي333)، اخبار القائم علان رازي کليني دائي کليني معروف (متوفي339)، اخبار المهدي تأليف جلودي (متوفي332)، غيبت نعماني از اعلام قرن چهارم، غيبت حسن بن حمزه مرعشي (متوفي358)، دلائل خروج القائم تأليف ابي علي حسن بن محمد صفاري بصري از اعلام قرن سوّم، کتاب ذکر القائم من آل محمد 6 تأليف احمد بن رميح المروزي، اخبار القائم تأليف ابي علي احمد بن محمد الجرجاني از قدماي محدثين، الشفاء والجلاء احمد بن علي رازي، ترتيب الدوله تأليف احمد بن حسين مهراني، کمال الدين، کتاب غيبت کبير تأليف صدوق (متوفي381)، غيبت ابن جنيد (متوفي381)، غيبت مفيد (متوفي413)، غيبت سيد مرتضي (متوفي436)، غيبت شيخ طوسي (متوفي460)، التاج الشرفي تأليف اسعد آبادي معاصر سيد مرتضي، کتاب ما نزل من القرآن في صاحب الزمان، تأليف عبدالله بن عياش (متوفي401)، فرج کبير، تأليف محمد بن هبة الله طرابلسي شاگرد شيخ طوسي، برکات القائم، و تکميل الايمان، بغية الطالب، تبصرة الاولياء و کفاية المهدي، اخبار القائم، أخبار ظهور المهدي، الحجة البالغة، تثبيت الاقران، حجة الخصام، الدر المقصود و اثبات الحجة، اتمام الحجة، اثبات وجود القائم، مولد القائم، الحجة فيما نزل في الحجة، الذخيرة في المحشر، السلطان المفرج عن الايمان، سرور اهل الايمان، جني الجنتين، سيزدهم بحار، غيبت عوالم و صدها کتاب ديگر که ذکر نام آنها و اسماي مؤلفين موجب کمال تطويل خواهد شد.

و فقط بعضي مواردي را که اين روايات به تواتر قطعي را جع به اوصاف حضرت مهدي (ع) و علائم ظهور آن جناب بر آن دلالت دارد، فهرست وار يادآور مي شويم و بحث و توضيحات لازم در اطراف هر يک از اين موارد را به موقع و فرصت ديگر موکول مي کنيم. [1] .

در خاتمه يادآور مي شويم که دلائل ديگري از عقل و نقل بر وجود امام عصر ـ عجل الله تعالي فرجه ـ نيز اقامه شده که ما در اين مقاله در صدد بيان آن نبوده ايم و اجمالاً همه آن ادله عقلي و نقلي که در امامت عامه دلالت دارند بر لزوم وجود امام معصوم در تمام اعصار و وجوب معرفت امام و اينکه زمين خالي از وجود حجت نمي ماند که «لو بقيت الارض بغير حجة لساخت بأهلها =اگر زمين بدون حجت بماند اهل خود را فرو خواهد برد». بر وجود حضرت صاحب الزمان (ع) و امامت آن حضرت نيز دلالت دارند و اگر در مقام استدلال فقط همان براهين امامت عامّه را مستند قرار دهيم، در اثبات امام عصر ـ أرواحنا فداه ـ و بقاي آن حضرت در پشت پرده غيبت کاقي خواهد بود.


پاورقي

[1] چون اين خصائص در فصل «مشخصات و اوصاف مهدي (ع)» بيان شده براي اينکه تکرار نشود از اين مقاله حذف کرديم و خواننده عزيز را به فصل مذکور رجوع مي دهيم.