بازگشت

استثناء و اختلاف در عالم گياه و درخت


در عالم نبات نيز استثنائات عجيب و حيرت افزا، فراوان به چشم مي خورد در ميان اشجار و درختان، درختاني ديده شده اند که از جهت طول يا تنومندي و قطر يا طول عمر فوق العاده اسباب تعجب گرديده اند مثل درخت «ارز» لبنان و مثل درختي که در آمريکا است و به عربي آن را «ام الاجمه» مي نامند، يعني مادر جنگل. اين درخت از بزرگ ترين درختهاي آمريکا است، درازي آن را بيشتر از سيصد قدم ذکر کرده اند سياحان تازه حالا چهار صد قدم مي گويند، قطر ساق آن نزديک به زمين سيصد قدم و کلفتي پوستش به عرض هجده انگشت.

در اسکاتلند «اکس» انگليس در عمر بعضي از درختها تأمل کرده ديده اند از سيصد سال بيشتر است. يکي از فضلاء، محيط يکي از اشجار را اندازه گرفته تقريباً نود قدم بوده و از روي نسبت آن به کوچک ترين درخت از همين نوع عمر آن را پنج هزار سال معين کرد.

در کاليفرنيا درخت کاجي است به طول سيصد قدم که محيط آن سي قدم مي باشد و عمرش شش هزار سال است.

غريب تر از اينها درخت «عندمي» است در شهر اورتاوا در جزيره تنزيف که يکي از جزاير کاناري مي باشد در درياي اتلانتيک (جزاير مزبور به جزاير خالدات معروف است) [1] اين درخت محيطش بقدري است که اگر ده نفر دور آن دستهاي خود را باز کنند بطوري که سرانگشتهاي آنها به هم برسد باز به تمام ساق آن احاطه نمي نمايد و صاحب «الايات البينات» مي گويد: حال که سال 1882م است (سال تأليف کتاب الايات البينات) 482 سال مي باشد که جزيره مزبور کشف شده و آن درخت عظيم در وقت کشف جزيره به همين حال بوده که حالا هست و هيچ تفاوت و تغييري در منظر آن پيدا نشده و چون نموّ اينگونه درختها بطييء و کند است که از نمو درختهاي کوچک از همين نوع معلوم مي شود، در اين صورت خدا مي داند چقدر قرون و دهور گذشته تا درخت عندم اورتاوا، به اين عظمت و قطر رسيده و يکي از علماي نبات شناس در تعيين عمر اين درخت اظهار عجز کرده مي گويد: فهم و ادراک بشر از کشف اين سرّ قاصر است و نمي تواند به تقريب هم بفهمد که عندم اورتاوا چند سال عمر کرده همين قدر معلوم و مسلّم است که اين نهال کهنسال قرنها پيش از خلقت انسان در کار نشو و نما بوده و زندگاني درازي نموده تا به اين قد و قواره رسيده است. مؤلف «الايات البينات» مي گويد: عجيب تر و غريب تر از اين جمله آن است که عندم را علماي علم نبات و گياه شناسي از صنف درخت نمي دانند بلکه از جنس گياه مي شمارند و از نوع رستنيهاي ذنبقي يعني به قول معروف آنها که پياز دارد مثل سنبل و نرگس مي دانند. در اين صورت بايد در عندم اورتاوا ديد و از اين ذنبق، اقلاً شميم قدرت آفريننده داناي توانا را شنيد که دل هر روئيده و درون هر پياز زنبق، خزائه اسرار حکمتهاي محقق او است. [2] .

آيا مي دانيد درختهائي که گوشت خوارند وجود دارند، و طيور و حيوانات بلکه انسان را شکار مي کنند؟

باز هم در عالم نبات، مي دانيد که در درياها ذرات ژلاتيني هستند که با جذب کلروفيل جزء عالم گياهان محسوب مي شوند و عمرشان از ثانيه هم کمتر است و درختاني در مناطق استوائي وجود دارند که مي گويند اگر رطوبت پاي آنها نخشکد الي الابد جوانه و شاخه به اطراف مي فرستند و براي هميشه زنده اند. [3] .

در «لامبارديا» درختي است که ارتفاع آن صد و بيست قدم و محيط آن 23 قدم و عمرش متجاوز از دو هزار سال است و در «برابورن کنت» درختي است که در حدود سه هزار سال عمر آن را تخمين زده اند، همچنين درختي هست از نوع «تکسوديوم» و «سيتشيوم» که در حدود شش هزار سال عمر دارد. [4] .

بازده يک دانه گندم را تا بيشتر از هفتصد دانه نشنيده بوديم ولي همه در روزنامه ها خوانديم که در مزرعه «کره بند» بوشهر از يک دانه بيش از چهار هزار دانه به دست آمد و مورد تعجب تمام مهندسان کشاورزي گرديد با اينکه حدّ متوسط بازده يک دانه گندم در حدود چهل دانه است.


پاورقي

[1] درخت عندم را درخت «دم الاخوين» و «دم الثعبان» نيز گويند و فارسي «دم الاخوين» و «دم الثعبان» «خون سياوش» و «خون سياوشان» است و ظاهراً عندم، بضم باشد.

[2] پيک ايران، شماره1152.

[3] نور دانش، شماره6، دوره جديد، سال5.

[4] الله والعلم الحديث، ص96.