نياز به امام
پس از روشن شدن ديدگاهها، بجاست به اين سؤال پاسخ دهيم که با وجود قرآن و سنت پيامبرصلي الله عليه وآله چه نيازي به امام و رهبر ديني - آنگونه که شيعه معتقد است - وجود دارد؟
براي ضرورت وجود امام، دليل هاي فراواني بيان شده است ولي ما تنها به يک بيان ساده، اکتفا مي کنيم:
همان دليلي که نياز به پيامبر را بيان مي کند، بيانگر نياز مردم به «امام» نيز است. زيرا از سويي، اسلام آخرين دين و حضرت محمّدصلي الله عليه وآله آخرين پيامبر خداست، بنابراين، اسلام بايد پاسخگوي تمام نيازهاي بشر تا قيامت باشد. از سوي ديگر، قرآن کريم، اصول و کليّات احکام و معارف الهي را بيان کرده است و تبيين و توضيح آن به پيامبرصلي الله عليه وآله واگذار شده است. [1] ولي روشن است که پيامبرصلي الله عليه وآله به عنوان رهبر مسلمين، مطابق نيازها و ظرفيت جامعه اسلاميِ زمان خود به بيان آيات الهي پرداخته است و لازم است براي او جانشينان لايقي باشد که همچون او متصل به درياي بيکران علم خدا باشند تا آنچه را پيامبرصلي الله عليه وآله، تبيين نفرموده است، بيان کنند و نيازهاي جامعه مسلمين را در هر زمان، پاسخ گويند.
همچنين امامان عليهم السلام، نگهبان ميراث به جا مانده از پيامبرصلي الله عليه وآله و نيز مبيّن و مفسّر حقيقي قرآن کريم هستند تا دين خدا دستخوش تحريفِ غرض ورزان و دشمنان قرار نگيرد و اين سرچشمه زلال تا قيامت، پاک و پاکيزه باقي ماند.
بعلاوه «امام» به عنوان انسان کامل، الگوي جامعي در همه ابعادِ انساني است و بشر نياز جدّي به چنين نمونه اي دارد که با دستگيري و هدايت او، آنگونه که در خور کمال انساني اوست تربيت گردد و در پرتو راهنمايي هاي اين مربي آسماني از انحراف ها و دام هاي نفس سرکش خود و شيطان هاي بيروني محفوظ بماند.
از مطالب بالا روشن شد که نياز مردم به امام يک نياز حياتي است و برخي از وظايف امام به شرح زير است:
- رهبري و اداره امور جامعه (تشکيل حکومت)
- حفظ دين و آئين پيامبر از تحريف و بيان صحيح قرآن
- تزکيه نفوس و هدايت معنوي مردم. [2] .
پاورقي
[1] قرآن کريم خطاب به پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله فرموده است: ما ذِکر [قرآن] را بر تو فرستاديم تا آنچه را بر مردم نازل شده است براي ايشان بيان کني؛ سوره نحل، آيه 44.
[2] گفتني است که «تشکيل حکومت» توسط امام معصوم وابسته به زمينه ها و شرايط آن است ولي ساير وظايف، حتي در زمان غيبت، انجام مي گيرد اگرچه در زمان ظهور امام و حضور آشکارش در ميان مردم، ملموس و عيني است. نکته ديگر اينکه آنچه در اين بخش گفته شد نياز مردم به امام در حيات معنوي آنهاست و اما نيازِ مجموعه عالم به «وجود امام» در بحث «فوائد امام غايب» خواهد آمد.