بازگشت

مقدمه


يکي از مهم ترين مسايلي که در قرن بيستم به شکل وسيعي نظر انديشمندان و سياستمداران را به خود جلب کرده، انديشه ي حکومت واحد جهاني است. تفکري که همواره در طول تاريخ بشر مطرح بوده و تلاش هاي فراواني از سوي نحله هاي مختلف فکري براي محقق ساختن آن صورت پذيرفته است. منشأ آن ايماني بود که آدمي به خداي واحد و نظامي واحد داشت که بايد بر کل جهان، حاکم مي گرديد.

از دوران گذشته، فلاسفه و انديشمندان با اتکا بر نظريه هاي اجتماعي نشأت گرفته از قانون طبيعت و تعليمات مذهبي، تشکيل جوامع بزرگ ـ حکومت واحد جهاني ـ را براي نيل به وحدت نوع بشر ضروري مي دانستند. شايد الگوي مدينه ي فاضله ي افلاطون را بتوان روشن ترين رابطه ي وابستگي متقابل انسان و جامعه و ضرورت ايجاد نظم و وحدت در روابط اجتماعي براي رسيدن به آرمان تأسيس حکومت جهاني به شمار آورد. يا نظريه ي سياسي «سيسرون» که معتقد بود فقط يک قانون واحد يا نظامي واحد مي بايستي برسرتاسر کون و مکان حکم فرما باشد، و «امانوئل کانت» که مي گفت براي رسيدن به صلح عمومي و دوري جستن از جنگ، تشکيل دولت جهاني امري ضروري است.

نگاهي به حوادث و اتفاقات به وجود آمده در طول تاريخ بشر نشان مي دهد که تشکيل حکومت واحد جهاني هميشه بر مبناي فکر جهاني نبوده، بلکه وقتي حاکماني پيدا شده و به قدرت رسيدند، سعي کردند سيطره ي خود را به لحاظ ارضي و جمعيتي و منابع، گسترش داده و حکومت و فرمان روايي واحدي را بهوجود آورند. امّا در اين ميان، آن چه آدمي را به فکر ايجاد حکومت واحد جهاني وامي داشت رسيدن به يک زندگي آرماني همراه صلح و امنيت بود، نه جنگ و خون ريزي چراکه فطرت و نهاد آدمي به وضوح صدا مي زد که سرانجام صلح و عدالت، جهان را فراخواهد گرفت و مصلحي بزرگ بر جهان حاکم خواهد شد و عدالت جهاني را محقق خواهد ساخت.

بر اين اساس قصد نگارنده، بررسي نظريه هاي مطرح شده در رابطه با تشکيل حکومت واحد جهاني، بمنظور استقرار صلح و عدالت جهاني مي باشد. لذا مطالب اين پژوهش در دو بخش ارائه مي شود.

بخش اول: مروري بر تاريخچه ي انديشه ي حکومت جهاني در اين بخش ضمن تبيين مباني نظري چنين تفکري، ديدگاه انديشمندان کلاسيک و معاصر در اين رابطه توضيح داده مي شود.

بخش دوم: حکومت واحد جهاني در انديشه ي سياسي اسلامدر اين بخش ضمن تبيين ديدگاه اسلام در رابطه با ايجاد حکومت واحد جهاني و لزوم تشکيل چنين حکومتي، ديدگاه حضرت امام خميني (رحمه الله) ارائه مي شود.