از نشانه هاي ضعف و تزلزل يک نظام سياسي، عزل و نصب هاي پي در پي و بي مورد دولتمردان و مسؤ ولان و مقامهاي لشکري و کشوري، عزل و نصب هاي پي در پي آنان، رقابت و پرداخت رشوه هاي کلان در ميان آنان براي احراز اين سمت ها، به خوبي نشاندهنده تزلزل و ضعف دستگاه خلافت است. [1] .

البته از نقش همسران و مادران خلفا در برخي از اين عزل و نصب ها، و بطور کلي از نفوذ زنان خودکامه و هوسران خلفا بر آنان نبايد غافل بود، همچنان که نقش همسر «متوکل» (و مادر معتز) در عزل «مستعين» و روي کار آوردن فرزندش «معتز» بر کسي پوشيده نيست. [2] «دکتر ابراهيم حسن» در کتاب خود نمونه هاي متعددي از مفوذ زياد زنان بر خلفا، و دخالت آنان را در کارها و عزل و نصب ها ارائه مي دهد. [3] .