با شهادت امام عسکري عليه السلام در سال (260 ه‍) مرحله غيبت کوتاه مدت امام دوازدهم (عجل الله تعالي فرجه الشريف) آغاز شد و تا سال (329 ه‍)؛ يعني 70 سال [1] به طول انجاميد. اين غيبت به لحاظ اين که از جهت زماني محدود است، به آن «غيبت صغري» مي گويند. اين دوره نقش بسيار مهمي در ايجاد آمادگي شيعه براي پذيرش «غيبت کبري» داشت.

در طول «غيبت صغري» گرچه امام از نظرها پنهان بود، اما کساني بودند که با آن حضرت در تماس بودند و سمت «نواب خاص» امام را داشتند؛ هر يک از شيعيان مي توانستند به وسيله «نواب» مشکلات و مسائل خود را به عرض آن حضرت برسانند و توسط آنان خود را دريافت کنند. گاهي گروهي از مردم به وسيله آن نايبان خاص به ديدار امام مي رسيدند. [2] اين نايبان 4 نفرند و به «نواب اربعة» مشهورند.

اسامي اينها که همگي از علما و بزرگان شيعه هستند به ترتيب عبارتند از:

1 - ابو عمر، عثمان بن سعيد عمري از (260 ه‍) تا هنگام وفات که ظاهرا قبل از سال (267 ه‍) بوده است. [3] برخي وفات او را در سال (265 ه‍) ذکر کرده اند). [4] .

2 - ابو جعفر، محمد بن عثمان عمري (از هنگام وفات سفير اول تا 305 ه‍).

3 - ابو القاسم، حسين بن روح نوبختي (305 ه‍- 326 ه‍).

4 - ابو الحسن، علي بن محمد سمري (326 ه - 329 ه‍).

درباره زندگي، تلاش ها و فعاليت هاي هر يک از اين چهار بزرگوار و نقش ‍ آنان در سازمان مخفي وکالت و ايجاد آمادگي در شيعيان براي پذيرش ‍ «غيبت کبري»، در «فصل ششم»، مفصل گفت وگو خواهيم کرد.