«عبدالرحمن بن الحجاج»، تا عصر امام جواد عليه السلام در اين منطقه فعاليت داشته است. [1] در عصر امام هادي عليه السلام، ابتدا «علي بن الحسين بن عبد ربه» و پس از او «اءبوعلي بن راشد»، وکلاي ارشد ايشان در «بغداد»، «مداين» و «قراي سواد» بودند. [2] .

در عصر امام عسکري عليه السلام، «عروة بن يحيي» معروف به «دهقان»، به عنوان وکيل ارشد آن حضرت در «بغداد» مشغول به کار بوده است، ولي بعدها راه خيانت در پيش گرفت. [3] .

«بغداد» در طول دوران غيبت صغري، به عنوان مرکز اقامت «نواب اربعه»، همواره محل رفت و آمد و سکونت شيعه و فعاليت وکلاي «ناحيه مقدسه» بود. اولين سفير آن ناحيه، به امر امام عليه السلام محل فعاليت خود را به «بغداد» منتقل کرد. او در آنجا همراه 3 تن از دستيارانش به نام هاي «محمد قطان»، «حاجز بن يزيد» و «احمد بن اسحاق»، امور سازمان را اداره مي کرد. پس از وي، فرزندش «محمد بن عثمان» نيز، «بغداد» را به مرکز رهبري سازمان تبديل کرد و به همراه 10 تن دستيار در «بغداد»، فعاليت وکلاي نواحي را کنترل و هدايت مي کرد. «حسين بن نوح»، يکي از اين دستياران بود که به امر امام عصر عليه السلام پس از سفير دوم به رهبري سازمان منصوب شد. او نيز در «بغداد» فعاليتهاي مخفي سازمان را ادامه داد. پس از وي سفير چهارم نيز در آن شهر ادامه فعاليت داد. [4] .

[1] اثبات الوصية، ص 213 - 215.

[2] اين نکته از نامه امام عليه السلام خطاب به موالي مقيم اين مناطق قابل استفاده است که در آن، جانشيني «علي بن راشد» را به جاي «علي بن الحسين» اعلام نموده و آنها را مامور مراجعه نزد او کرده است. اين اقدام حضرت در پي دستگيري هايي بود که توسط متوکل عباسي نسبت به شيعيان صورت گرفت. در اين باره، ر. ک: رجال، کشي، ص 513، ح 991 و 992؛ تاريخ سياسي غيبت امام دوازدهم عليه السلام، ص 136 - 139، در ضمن مراد از قراي سواد، مناطق اطراف کوفه است. اين که بر آنها اطلاق سواد شده، به خاطر منظره اين مناطق از دور بوده است؛ چرا که اين مناطق، ناقطي حاصل خير، و کشاورزي در آنها متداول بوده و سطح زمين براي اعرابي که از حجاز وارد عراق مي شدند، به رنگ سياه جلوه مي نموده است.

[3] رجال، کشي، ص 579، ح 1088، و ص 573، ح 1086؛ رجال، شيخ طوسي، ص 433 و 420؛ معجم رجال الحديث، ج 11، ص 150.

[4] در اين باره ر. ک؛ تاريخ سياسي غيبت امام دوازدهم عليه السلام، ص 149 - 151، 170 - 172 و 195 - 200.