سوداني
«محمد، احمد بن سيد عبدالله» معروف به «مهدي سوداني» (1260-1304 ه - / 1844-1885م). يکي از مدعيان معروف «مهدويت» در «سودان» بود. او در آغاز، نزد دو تن از علماي حوالي «خارطوم» درس خواند و سپس به جزيره «اءبا» واقع در «نيل ابيض» رفت و در آنجا براي «خانقاه» ساخت و به مدت 15 سال در آن جزيره در انزوا به سرد برد. پس از مدتي با شيخ و مرشد خود، به نام «محمد شريف»، اختلاف پيدا کرد و به مرشد ديگري به نام «شيخ القريشي» روي آورد. قبيله «بگارا» که در آن ناحيه از همه مقتدرتر او را تقديس مي کردند.
وي در شعبان (1298ه -) برابر با ژوئيه (1881م) در سن 40 سالگي ادعاي «مهدويت» کرد و قبيله «بگارا» به آساني دعوت او را پذيرفتند، او در سال (1300 ه - - 1882 م) منادياني به اطراف و نواحي به نزد شيوخ قبايل روانه ساخت تا خبر دهند که او «مهدي منتظر» است و پيامبر اکرم صل الله عليه و آل و سلم از جانب خدا «مهدويت» را به او بشارت داده است. او در «سودان» بر ضد «مصر» و «انگلستان» قيام نمود. رئوف پاشا حاکم «سودان» او را به «خارطوم» دعوت کرد، ولي او نپذيرفت. پيروان او با سپاه «رئوف شاه» جنگيدند و آنان را شکست دادند. دولت مصر سپاهي به فرماندهي «جيگلر پاشا» به نبرد با او و يارانش روانه کرد، ولي «مهدي» با 000 /50 سرباز «سوداني» او را شکست داد. سپس سپاهي به فرماندهي «هکس پاشا» به جنگ با آنان رفت و شکست خورد. پس از اين پيروزي ها پيروانش در سال (1889م) به شهر «خارطوم» حمله کردند و ژنرال «گوردون پاشا» حاکم «خارطوم» را کشتند و بر پايتخت «سودان» مسلط شدند. «مهدي» در سال (1302 ه -/ 1885م) مرد و سپاهيانش در سال (1889م) شکست خورد و متلاشي شدند. [1] .
پاورقي
[1] حياة الامام محمد المهدي عليه السلام، ص 139 - 143، لغتنامه دهخدا، ص 19331، دايرة المعارف، مصاحب، ص 2690.