بازگشت

ابوالحسن علي بن محمد سمري


سمري منوسب به «سمر» يکي از قراء بصره، واقع در بين بصره و واسط است. ر. ک: معجم البلدان، ج 3، ص 264.

چهارمين و آخرين نايب خاص امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) «ابوالحسن، علي بن محمد سمري» است. او بعد از درگذشت «حسين بن روح نوبختي»، به دستور حضرت صاحب الامر (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، امر نيابت را عهده دار شد. وي از تاريخ هيجدهم شعبان (326 ه -) تا پانزدهم شعبان سال (319 ه -) و يا به نقلي تا پانزدهم شعبان سال (328 ه -) سازمان وکالت و نيابت را رهبري نمود.

«ابوالحسن، علي بن محمد سمري» شوهر خواهر وزير عباسيان، «جعفر بن محمد»، بود. اين رابطه او را قادر ساخت تا سمت مهمي در دستگاه عباسيان به دست آورد. [1] .

او از خانداني متدين و شيعه بود که در سازمان وکالت اماميه به حسن خدمتگزاري شهرت داشت. همين گذشته نيکوي وي و حسن اعتماد و امانتداري او، موجب شد تا در پذيرش امر سفارت خود از سوي شيعيان و به ويژه از سوي کاگزاران در «سازمان وکالت» با مشکلي روبه رو نشود. وکلا و خواص شيعه او را به عنوان سفير راستين امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) به رسميت شناختند. و وجوهات شرعي خود را به وي تحويل مي دادند تا او آن را به ناحيه مقدسه برساند. [2] بنا به نقل «شيخ حر عاملي»، بسياري از اعضاي خاندان «سمري»؛ مانند «حسن» و «محمد»، فرزندان «اسماعيل بن صالح» و «علي بن زياد» در «بصره» املاک زيادي داشتند. آنان نيمي از درآمد آن را توقف امام عسکري عليه السلام نمودند و هر ساله درآمد آن را به آن امام بزرگوار ارسال مي نمودند. [3] .

«ابوالحسن، علي بن محمد سمري» فرصت زيادي براي فعاليت نداشت، هم به جهت کوتاه بودن مدت نيابت و هم به جهت وضعيت خاص سياسي، او نتوانست فعاليت هاي گسترده اي انجام دهد و يا اگر هم موفق به فعاليت هاي گسترده اي شده بود، به جهت شدت رعايت تقيه، و احتياط و استتار، آن فعاليت ها براي آيندگان نقل نشده است.


پاورقي

[1] اثبات الوصية، مسعودي، ج 3، ص 266 - 267؛ تاريخ سياسي عصر غيبت امام دوازدهم عليه السلام، دکتر جاسم حسين، ص 210.

[2] کمال الدين و تمام النعمة، ص 517.

[3] اثبات الوصية، همان، ص 216 - 217.