در بين شيعيان اين 4 تن؛ يعني عثمان بن سعيد، محمد بن عثمان، حسين بن روح و علي بن محمد سمري را با عناويني؛ مانند نواب خاص امام زمان عليه السلام و سفراي آن حضرت، «وکلاي خاص»، «نواب اربعه» و يا «سفراي اربعه» مي خوانند.

امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) در دوره «غيبت صغري» 4 نفر را به عنوان نائبان خاص خود به شيعيان معرفي نمود. اين 4 تن، از اصحاب باسابقه امامان پيشين و از عالمان بزرگ و پارساي شيعه بودند. «نواب اربعه» عبارتند:

1 - ابوعمرو، عثمان بن سعيد عمري

2 - ابوجعفر، محمد بن عثمان بن سعيد عمري

3 - ابوالقاسم، حسين بن روح نوبختي

4 - ابوالحسن، علي بن محمد سمري

اماميه بيشترين اطلاعات خود را درباره زندگي و فعاليت هاي اين 4 سفير و نائب خاص حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، از کتاب «الغيبة» اثر «شيخ طوسي» نقل مي کنند. او نيز عمدتا به دو اثر قديمي استناد نموده است؛ يکي کتاب «في اخبار ابي عمرو ابي جعفر عمريون» اثر «هبة الله بن احمد بن محمد کاتب»، معروف به «ابن برينه»، پسر «ام کلثوم» دختر «محمد بن عثمان سعيد عمري» (پسر نوه دختري سفير دوم)، و ديگر، کتاب «اخبارالوکلاء الاربعه» نوشته «احمد بن نوح»؛ اين دو کتاب بر اثر بي توجهي و يا دشمني ها از بين رفت و ما مستقيما به مطالب اين دو کتاب دسترسي نداريم. متاسفانه «شيخ طوسي» و ديگران درباره زندگي اين 4 سفير عالي مقام، مطالب کمي نقل کرده اند. [1] .

از اين رو، نمي توان درباره زندگينامه اين 4 سفير ويژه امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) به قدر کافي اطلاعاتي به دست آورد. با اين وجود تا اندازه اي که مدارک و مستندات تاريخي اجازه مي دهد در اين باره مطالبي را در 4 عنوان ذيل بيان مي داريم.

الف: نواب اربعه

ب: ملاک نصب نواب اربعه

ج: کيفيت ارتباط نواب اربعه با شيعيان

د: وظايف و مسئوليت هاي نواب اربعه