وظايف و مسئوليت هاي سازمان وکالت
با بررسي شواهد تاريخي چنين به دست مي آيد که «سازمان وکالت» از آغاز تا پايان آن، کارکردهاي گوناگوني را دارا بوده است، گرچه برخي از محققان وظيفه اصلي و عمده اين سازمان را دريافت و تحويل اموال و وجوه شرعي عنوان کرده اند، [1] ولي به نظر مي رسد که، اين سازمان در مجموع، اهداف ديگر نيز داشته است و دريافت و تحويل اموال از اصلي ترين وظايف آن بوده است. اگر به اين سازمان به شکلي عميقتر و با تحليلي دقيقتر توجه کنيم آن را برتر از مجموعه اي خواهيم يافت که صرفا براي جمع اخماس، زکوات، صدقات، هدايا و نذورات تشکيل شده باشد و هيچ وظيفه ديگري براي آن قابل تصور نباشد.
به ديگر عبارت: بررسي شواهد تاريخي مؤ يد اين مدعا است که هدف هاي سياسي والايي در وراي وظايف شکلي و ظاهري اين سازمان نهفته بوده است؛ چرا که اگر فعاليت اين سازمان به هيچ شکل جنبه سياسي نداشت، نبايستي در طول دوران فعاليتش بارها و بارها، مورد هجمه حکومت ها قرار مي گرفت، همچنين نمي بايست ائمه هدي عليهم السلام آن را در نهايت اختفا و پنهان کاري اداره مي کردند. لذا مي توان گفت: حتي دريافت و ارسال اموال و وجوه شرعي و حقوق الهي نيز، هدف سياسي در برداشته و انگيزه اصلي، تقويت جانب ايمان در برابر کفر بوده است. چنان که اهداف ديني و معنوي و نشر اصول و فروع مکتب را نيز نبايد از قلمرو اهداف «سازمان وکالت» خارج نمود. با توجه به اين مقدمه، به وظايف اين سازمان - درحدي که نصوص تاريخي و روايي اجازه مي دهند - اشاره مي کنيم:
پاورقي
[1] ر. ک: مکتب در فرايند تکامل، ص 19؛ تاريخ سياسي غيبت امام دوازدهم عليه السلام، ص 134.