با بررسي شواهد تاريخي چنين به دست مي آيد که «سازمان وکالت» از آغاز تا پايان آن، کارکردهاي گوناگوني را دارا بوده است، گرچه برخي از محققان وظيفه اصلي و عمده اين سازمان را دريافت و تحويل اموال و وجوه شرعي عنوان کرده اند، [1] ولي به نظر مي رسد که، اين سازمان در مجموع، اهداف ديگر نيز داشته است و دريافت و تحويل اموال از اصلي ترين وظايف آن بوده است. اگر به اين سازمان به شکلي عميقتر و با تحليلي دقيقتر توجه کنيم آن را برتر از مجموعه اي خواهيم يافت که صرفا براي جمع اخماس، زکوات، صدقات، هدايا و نذورات تشکيل شده باشد و هيچ وظيفه ديگري براي آن قابل تصور نباشد.

به ديگر عبارت: بررسي شواهد تاريخي مؤ يد اين مدعا است که هدف هاي سياسي والايي در وراي وظايف شکلي و ظاهري اين سازمان نهفته بوده است؛ چرا که اگر فعاليت اين سازمان به هيچ شکل جنبه سياسي نداشت، نبايستي در طول دوران فعاليتش بارها و بارها، مورد هجمه حکومت ها قرار مي گرفت، همچنين نمي بايست ائمه هدي عليهم السلام آن را در نهايت اختفا و پنهان کاري اداره مي کردند. لذا مي توان گفت: حتي دريافت و ارسال اموال و وجوه شرعي و حقوق الهي نيز، هدف سياسي در برداشته و انگيزه اصلي، تقويت جانب ايمان در برابر کفر بوده است. چنان که اهداف ديني و معنوي و نشر اصول و فروع مکتب را نيز نبايد از قلمرو اهداف «سازمان وکالت» خارج نمود. با توجه به اين مقدمه، به وظايف اين سازمان - درحدي که نصوص تاريخي و روايي اجازه مي دهند - اشاره مي کنيم: