در ميان علماي اسلام در مورد آغاز «غيبت صغري» چند نظر وجود دارد:

1 - برخي، آغاز «غيبت صغري» را از جريان سرداب مي دانند؛ يعني زماني که ماءموران «معتمد»، خليفه عباسي به منزل آن حضرت در «سامرا» مورد تاخت و تاز قرار دادند تا آن حضرت را دستگير کنند، آنان معتقدند: حضرت «حجت» از اين تاريخ به بعد از ديده ها پنهان و «غيبت صغرا» ي آن حضرت آغاز شد.

ما در صفحات آينده در بحث داستان سرداب، خواهيم گفت که اين سخن از اساس نادرست است و امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) از هنگام حمله عباسيان به سرداب از ديده ها پنهان نشد، بلکه قبل از آن، غيبت آن حضرت (عجل الله تعالي فرجه الشريف) آغاز شده بود.

2 - برخي همانند شيخ مفيد، آغاز غيبت صغري را از هنگام ولادت آن حضرت مي دانند. [1] اين نظر بر خلاف نظر مشهور است و اکثر علماي اماميه اين نظر را قبول ندارند.

3 - نظر سوم اين که، آغاز غيبت صغري از هنگام شهادت ابومحمد، امام حسن عسکري عليه السلام و آغاز سفارت اولين سفير امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)، «عثمان بن سعيد عمري» از تاريخ هشتم ربيع الاول سال (260 ه -)، آغاز شد و اين دوره تا تاريخ پانزدهم شعبان سال (329 ه -) هنگام درگذشت آخرين نايب خاص حضرت، «علي بن محمد سمري» به مدت 69 سال و اندي ادامه داشت. [2] .

اين ديدگاه مورد قبول اکثريت قاطع علماي اماميه است. [3] دوره اختفاي امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) جزء غيبت صغراي آن حضرت نيست؛ زيرا غيبت صغري، مربوط به عصر امامت آن حضرت است و در طول غيبت صغري، حضرت 4 سفير داشت.

چند سالي که آن حضرت در زمان پدر گرامي اش (امام حسن عسکري عليه السلام) در اختفا به سر مي برد، دوره امامت آن حضرت است، به بيان ديگر در دوره غيبت صغري دو خصيصه وجود داشت، يکي امامت امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) و ديگر سفارت و نيابت «نواب اربعه»، که با توجه به اين دو خصيصه دوره اختفا جزء صغري به حساب نمي آيد. [4] چون که هيچ يک از اين دو خصيصه در دوره اختفا وجود نداشت.