با ظهور غائله «قرامطه» و همچنين غائله «صاحب زنج» که هر دو، جنايات بي شماري را مرتکب شدند و هر دو غائله به شيعه نسبت داده شد، اين دو حرکت بهانه و دست آويزي شد در دست خلفاي عباسي بر ضد شيعيان. نتيجه اين دو حرکت از سويي موجب تشديد جو اختناق بر ضد شيعيان گرديد و از سوي ديگر، شيعيان را در رو آوردن به قيامهاي مسلحانه نااميد نمود. [1] .

به عنوان نمونه، «حسين بن روح»، سومين سفير حضرت حجت (عجل الله تعالي فرجه الشريف) به دنبال حمله «قرامطه» به مردم «بصره» و کاروان حاجيان «بغداد»، در سال (311 ه -) دستگير و زنداني شد، به اين بهانه که «قرامطه»، شيعه هستند و شما شيعيان در اين غائله مقصريد، ديگر اين که بر اثر تبليغات مسموم بر ضد شيعيان، اهالي «بغداد» تحريک شدند و بر ضد «ابن فرات» شيعه است، بنابراين، او «قرامطه» را تحريکت کرد تا اين جنايات را مرتکب شوند؛ اين تبليغات زهرآگين تاءثير خود را گذاشت، و در نتيجه «ابن فرات» و پسرش از وزارت معزول و سپس کشته شدند. [2] .

با اين وجود قيام هاي علويان به کلي فروکش نکرد. در همين دوره نيز در چند مورد، آنان پرچم مبارزه را در دست گرفتند و در برخي از آن مبارزات موفقيت هايي نيز داشتند.

اينک نمونه هايي از قيام هاي علويان را که در اين دوره رخ داد، يادآور مي شويم:

- قيام حسن بن يحيي: او در يمن در سال (278 ه -) بر ضد عباسيان قيام نمود. [3] .

- قيام ابن الرضا: «محسن بن جعفر» در ولايت «دمشق» به سال (300 ه -) قيام نمود «مسعودي در اين باره مي نويسد: در سال (300 ه -) ميان «ابن الرضا» و «ابوالعباس، احمد بن کيغلغ» جنگ شد و گردن او را زدند و به قولي در ميدان جنگ کشته شد و پسرش را به مدينة السلام بغداد بردند و سر پل جديد در سمت غربي به دار آويختند. [4] .

- قيام اطروش: «حسن بن علي» معروف به «اطروش» در سال (301 ه -) در منطقه طبرستان و ديلم قيام کرد و «سياهجامگان» را از آن منطقه بيرون راند. «اطروش» پس از پاکسازي منطقه طبرستان و ديلم به سوي «ري» پيش روي کرد. از اين رو، حاکم آنجا را متواري ساخت و سرانجام «حسن بن علي» در يکي از جنگ ها توسط دستنشاندگان خليفه عباسي در سال (304 ه -) کشته شد. [5] .

- قيام حسن بن قاسم: معروف به «حسن داعي»: او در سال (317 ه -) با سپاه بسياري از گيل و ديلم به سوي «ري» حرکت کرد و بر مناطق وسيعي از «ري»، «قزوين»، «زنجان»، «قم»، «ابهر» و ديگر شهرهاي پيوسته به «ري» تسلط يافت.

- قيام احمد بن محمد طالبي: او در «مصر» سپاه «احمد بن طولون» جنگيد و کشته شد. [6] .