بازگشت

بهره گيري از وسايل ارتباطي مناسب


از ديگر مشخصه هاي اين سازمان، وجود وسايل مناسب ارتباطي بود. در موارد متعدد، سفرا، ابواب، وکلا و شيعيان با مراجعه مستقيم نزد ائمه عليهم السلام از نزديک با آنان ديدار مي کردند. اين ملاقات ها در نهايت اختفا و پنهان کاري صورت مي گرفت تا حساسيت دستگاه حاکمه برانگيخته نشود، ولي براي رعايت جهات امنيتي در موارد بسياري، ارتباط امامان، سفرا، وکلا و شيعيان با يکديگر به صورت مکاتبه اي بود. به خصوص در عصر غيبت امام عليه السلام و در دوره هايي که امام عليهم السلام در زندان و يا تحت نظر بودند. و لذا، تعداد مکاتبات دو امام عسکري عليهماالسلام به مراتب بيش از ائمه پيشين است. فراواني توقيعات عصر غيبت نيز گواه اين معنا است.

از ديگر ابزار ارتباطي در «سازمان وکالت»، بهره گيري از پيک ها و نمايندگان سيار است. البته گاه اين پيک ها خود از محتواي ماموريتشان بي اطلاع بودند، و گاه از افراد عادي و غير مرتبط با «سازمان وکالت» در اين امر بهره گيري مي شد. از نمونه هاي ارسال پيک براي ايجاد ارتباط، مي توان به پيک «عراق» اشاره کرد که از سوي «ناحيه مقدسه» براي اعلام تاريخ درگذشت «قاسم بن علاء» وکيل «آذربايجان» به اين ديار اعزام شد. و يا دو نماينده ارسالي به «قم»، توسط امام جواد عليه السلام، براي برقراري ارتباط با «زکريا بن آدم»، وکيل «قم»، که قبلا مورد اشاره واقع شد. [1] مراسم حج نيز، ديگر وسيله ارتباطي در «سازمان وکالت» بود که وکلا در قالب آن با يکديگر ديدار مي کردند.


پاورقي

[1] کمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 498؛ الغيبة، شيخ طوسي، 179.