بازگشت

مدينه


با توجه به اين که مرکز اصلي سکونت امامان شيعه عليهم السلام، مدينة النبي صلي الله عليه و آله بوده است و اين بزرگواران جز از سر ناچاري و يا به اجبار، از اين شهر به جاي ديگر منتقل نمي شدند، بايد ريشه هاي تشکيل «سازمان وکالت» را در آنجا نمود. «معلي بن خنيس» و «نصر بن قابوس»، وکلاي امام صادق عليه السلام، در «مدينه» و اطراف آن بوده اند. «معلي بن خنيس» به همين جرم توسط» داودبن علي»، رئيس شرطه حکومت عباسي، دستگير و به شهادت رسيد. به گفته «ابن طاووس»، او از بهترين و مشهورترين وکلاي امام صادق عليه السلام بوده است که اموال فراواني توسط شيعيان به وي تحويل داده مي شد. [1] .

«نصر بن قابوس» نيز بنا به نقل «شيخ طوسي»، حدود 20 سال وکيل امام صادق عليه السلام بود، در حالي که وکالتش بر کسي (جز خواص) معلوم نبود. [2] .

در عصر امام کاظم عليه السلام، «يونس بن يعقوب» [3] و «مفضل بن عمر جعفي» را مي توان به عنوان وکلاي آن حضرت در «مدينه» يادآور شد. «مفضل بن عمر» نقش وکيل ارشد را داشت. و بنا به امر حضرت، ساير وکلا ماءمور به مراجعه نزد او بودند. از وي به عنوان باب امم کاظم عليه السلام نيز ياد شده است. [4] .

در عصر امام رضا عليه السلام «هشام بن ابراهيم عباسي همداني راشدي» وکيل ارشد حضرت در «مدينه» بوده است. [5] .

در عصر «غيبت صغري» نيز «ابوعلي محمد بن احمد بن حماد مروزي محمودي» به عنوان وکيل «ناحيه مقدسه»، مشغول به کار بوده است. [6] .


پاورقي

[1] ر. ک: تنقيح المقال، ج 3، رقم 11994؛ معجم رجال الحديث، ج 18، ص 237؛ بحارالانوار، ج 47، ص 181. بنابر بعضي روايات، قاتل وي؛ يعني داود بن علي، پس از اين کار توسط امام صادق عليه السلام مورد مؤ اخذه واقع شد و چون به استهزا پرداخت همان شب مورد نفرين حضرت واقع و به هلاکت رسيد.

[2] ر. ک: الغيبة، شيخ طوسي، ص 210؛ تنقيح المقال، ج 3، رقم 12451، رجال، شيخ طوسي، ص ‍ 324، و خلاصة الاقوال، علامه حلي، ص 175.

[3] رجال، نجاشي، ص 311.

[4] الغيبة، شيخ طوسي، ص 210؛ و بحارالانوار، ج 47، ص 342.

[5] تنقيح المقال، ج 3، رقم 12846.

[6] رجال، کشي، ص 511، ح 988؛ تنقيح المقال، ج 2، رقم 10319.