همانگونه که در فصل قبل يادآور شديم، از جمله اقدامات مهم دو امام عسکري عليه السلام تقويت و گسترش فعاليت «سازمان وکالت» بود که از دوره هاي پيشين، فعاليت خود را آغاز کرده بود. اين سازمان، به خاطر ضرورتهاي موجود در عصر ائمه عليهم السلام، از عصر امام صادق عليه السلام تشکيل و آغاز به کار نمود و در عصر ديگر ائمه عليه السلام روزبه روز بر دامنه فعاليت آن افزوده شد و البته بسته به شرايط سياسي و اجتماعي، داراي فراز و نشيب هايي نيز بوده است.

اوج فعاليت اين سازمان به عصر غيبت صغري مربوط مي شود؛ چرا که در اين عصر، ارتباط شيعيان با امام معصوم تنها از اين طريق ممکن و ميسر بود. از اين رو، امام هادي و امام عسکري عليهماالسلام اقدامات لازم براي تثبيت هرچه بيشتر وکلا و جايگاه آنان در جامعه شيعه را انجام دادند. تبيين دقيقتر نوع فعاليت اين سازمان و وظايف آن، بهتر مي تواند اين مدعا را اثبات کند. در عصر غيبت صغري، اين سازمان تحت رهبري چهار نائب خاص حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) و با فعاليت وکلاي متعددي - که در نواحي مختلف شيعه نشين بودند - در حقيقت وظيفه رهبري شيعيان در ابعاد مختلف ديني، سياسي، اجتماعي و اقتصادي را برعهده داشت. اين همه، ما را بر آن داشته که در سلسله مباحث مربوط به تاريخ عصر غيبت، نگاهي مستقل به «سازمان وکالت» و پيشينه آن داشته باشيم و سپس نحوه فعاليت آن در عصر «غيبت صغري» را تشريح نمائيم، فصل حاضر عهده دار انجام اين مهم است.