[ صفحه 130]



مي پرسند:

در قرآن آمده: ابليس (پدر شياطين) به خدا عرض کرد: خدايا مرا تا روز قيامت مهلت بده خداوند فرمود: به تو تا روز وقت معلوم مهلت داده مي شود. [1] .

از اين تعبير معلوم مي شود در خواست شيطان، اجابت نشده است، و طبق فرموده امامان (عليهم السلام) منظور از روز وقت معين وقت ظهور امام قائم (عج) است، بنابر اين آيا شيطان در اين وقت کشته مي شود و يا مي ميرد؟

پاسخ:

ما در روايات مي خوانيم شخصي در مورد جمله «يوم الوقت المعلوم» که در آيه مذکور آمده از امام صادق (عليه السلام) سؤال کرد، امام (عليه السلام) فرمود:

وقتي که قائم ما (عج) ظهور کند و به مسجد کوفه بيايد، در اين مسجد، شيطان به حضور آنحضرت مي آيد و زانو به زمين مي زند و مي گويد:

«يا وَيْلَهُ مِنْ هذَا الْيَوْمِ؛

اي واي از اين روز.»



[ صفحه 131]



آنگاه امام قائم (عج) موي پيشاني شيطان را مي گيرد و گردنش را مي زند و او را به هلاکت مي رساند، اين روز وقت معلوم، (در آيه مذکور) است. [2] .

بنابر اين شيطان کشته مي شود، ولي در اينجا اين سؤال پيش مي آيد، پس ديگر مردم، آزادي در اراده ندارند و همچون فرشتگان مجبور به اطاعت خدا خواهند شد؟

در پاسخ مي گوييم: آزادي اراده و اختيار از انسانها گرفته نمي شود، منظور از کشتن شيطان اين است که ريشه هاي فساد و عوامل انحراف و ظلم و جور در عصر درخشان حکومت مهدي (عج) نابود مي گردد و بجاي آن عقل و ايمان حکومت مي کند، چنانکه در حديثي ديگر نيز مي خوانيم:

«در صحف ادريس پيامبر (عليه السلام) آمده: تو اي شيطان تا زماني که مقدّر کرده ام که زمين را در آن زمان از کفر و شرک و گناه پاک سازم، مهلت داده خواهي شد، ولي در اين زمان (بجاي تو) بندگان خالص و پاکدل و با ايمان روي کار آيند آنها را خليفه و حاکم زمين مي کنم و دينشان را استوار مي سازم، که آنها تنها مرا مي پرستند و هيچ چيز را شريک من قرار نمي دهند، در آنروز است که تو (شيطان) و همه لشکريانت از پياده و سواره



[ صفحه 132]



را نابود مي نمايم.» [3] .

به اين ترتيب مي فهميم در آن زمان ديگر حناي شيطان و بچه هايش رنگ ندارد، و در برابر بندگان مخلص خدا به رهبري حضرت حجّت (عج) همچون خفّاشهائي در برابر خورشيد تابناک عالمند، نتيجه مي گيريم مرگ شيطان فرا رسيده است.