[ صفحه 21]



پدر بزرگوار امام زمان (عليه السلام) حضرت امام حسن عسکري (عليه السلام) امام يازدهم شيعيان است، بنقل شيخ مفيد، امام عسکري (عليه السلام) در مدينه در 24 ربيع الاول سال 232 متولد شد و در سال 260 در سن 28 سالگي در منزل شخصي خود در سامرّا به شهادت رسيد. [1] .

مادر بزرگوار امام زمان (عليه السلام) «مليکه» است که از طرف پدر دختر «يشوعا» فرزند امپراطور روم شرقي بود، و از طرف مادر نوه شمعون از ياران مخصوص حضرت عيسي (عليه السلام) و وصي او بشمار مي رفت.

او با اينکه در کاخ مي زيست و با خاندان امپراطوري زندگي مي کرد امّا آنچنان پاک و با عفّت بود که گويي شباهت به خانواده



[ صفحه 22]



خود ندارد، بلکه به مادر و خانواده مادري کشيده و زندگيش همچون زندگي شمعون و عيسي (عليه السلام) و مريم (عليها السلام) از صفا و معنويّت و پاکي خاصي بر خوردار بود، از اينرو دوست داشت با يک خانواده پاک و خداپرست وصلت کند و به توحيديان بپيوندد، خداوند او را در اين هدف کمک کرد و او را بطور عجيب (که در داستان ماجراي اسارت او و خريداري از جانب امام هادي (عليه السلام) براي امام عسکري (عليه السلام) در تاريخ آمده است) به خواسته و هدفش رسانيد.

مليکه يا نرجس خاتون به خانه امام حسن عسکري (عليه السلام) وارد شد، امام هادي (عليه السلام) به خواهرش حکيمه فرمود: او را به خانه ببر و دستورات اسلامي را به او بياموز، او همسر فرزندم حسن (عليه السلام) و مادر مهدي آل محمّد (صلي الله عليه و آله و سلم) خواهد بود، آنگاه به نرجس رو کرده و فرمود:

مژده باد ترا به فرزندي که سراسر جهان را با نور حکومتش پر از عدالت و دادگري کند، پس از آنکه پر از ظلم و جور شده باشد.

آري اين چنين يک دختر پاک و دانا، آلودگي کاخ شاهان را رها کرد و در خطّ جد مادريش «شمعون» قرار گرفت و سرانجام به سعادت عظماي همسري حضرت امام حسن عسکري (عليه السلام) در آمد و لياقت پرافتخار مادري حضرت قائم (عج) را پيدا کرد.

او نامهاي ديگر مانند ريحانه، صقيل و سوسن نيز دارد و خواهر امام هادي (عليه السلام) حکيمه او را به عنوان سيّده (خانم) مي خواند.



[ صفحه 23]



اين بانوي با سعادت در سال 261 هجري و به روايتي قبل از شهادت امام حسن عسکري (عليه السلام) از دنيا رفت و قبر شريفش در سامرّا کنار قبر منوّر امام عسکري (عليه السلام) قرار گرفته است. [2] .

امام قائم (عج) از همين خاندان پاک در شب جمعه نيمه شعبان سال 255 هجري در زمان حکومت معتمد عباسي در سامرّا متولد شد و هنگام شهادت پدر، پنج ساله بود. [3] .

تولّد آنحضرت را جز عده اي خاص نمي دانستند و براي نوع مردم مخفي بود، تا مبادا مورد گزند طاغوتيان غاصب و ستمگر زمان قرار گيرد.

حکيمه خاتون عمه امام حسن عسکري (عليه السلام) گويد: روز پنجشنبه نيمه شعبان به منزل برادرم رفتم، هنگام مراجعت، امام عسکري (عليه السلام) فرمود: امشب را نزد ما باش، امشب فرزندي که خداوند زمين را به علم و ايمان و هدايت او زنده گرداند متولّد مي شود.

بالاخره ماندم صبح صادق حالت اضطراب در نرجس خاتون (عليها السلام) پديد آمد، او را در بر گرفتم، امام (عليه السلام) فرمود: سوره قدر را بر او بخوان، مشغول خواندن سوره قدر شدم شنيدم آن کودک در رحم مادر در خواندن سوره با من همراهي مي کند در اين موقع



[ صفحه 24]



پرده اي بين من و آنها افکنده شد، ديگر نرجس را نمي ديدم، از آنجا سراسيمه دور شدم امام عسکري (عليه السلام) فرمود: برگرد، برگشتم در نرجس (عليها السلام) نوري مشاهده کردم که ديده ام را خيره کرد و امام زمان (عليه السلام) را ديدم رو به قبله به سجده افتاده سپس دستش را بلند کرد و مي گفت: گواهي مي دهم به يکتائي خدا و اينکه جدم، رسولخدا (صلي الله عليه و آله و سلم) است، و پدرم امير مؤمنان (عليه السلام)، وصيّ رسول خدا است، بعد يک يک امامان را شمرده تا به خود رسيد.

او را به نزد پدر بردم، امام عسکري (عليه السلام) تا او را ديد به دست گرفت و پس از خواندن آياتي از قرآن و انجيل و تورات و زبور اين آيه را تلاوت فرمود:

«وَ نُرِيدُ اَنْ نَّمُنَّ عَلَي الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الاَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ اَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ ـ وَ نُمَکِّنَ لَهُمْ فِي الاَْرْضِ وَنُرِيَ فِرْعَوْنَ وَهامانَ وَجُنُودَ هُما مِنْهُمْ ماکانُوا يَحْذَرُونَ؛

اراده ما بر اين قرار گرفته است که به مستضعفين، نعمت بخشيم و آنها را پيشوايان و وارثين روي زمين قرار دهيم، حکومتشان را پا برجا سازيم و به فرعون و هامان و لشکريان آنها آنچه را بيم داشتند از اين گروه نشان دهيم.» [4] .



[ صفحه 25]



نمونه کامل و گسترده مفهوم آيه مذکور، ظهور حکومت حق و عدالت در تمام کره زمين بوسيله امام قائم (عج) است.