بازگشت

چگونگي غيبت صغري و نواب چهارگانه


وضع زمان و عدم پذيرش مردم باعث شد که امام زمان (عليه السلام) از نظرها پنهان گردد، اين پنهاني که از آن به عنوان غيبت، ياد مي شود تا وقتي که مردم آماده شدند و شرايط ظهور مهيا گرديد ادامه دارد.

ولي طبيعي است که وقتي امام مردم غايب شد، مردم را به حال



[ صفحه 47]



خود نمي گذارد، بلکه افرادي مخصوص را بين خود و مردم واسطه قرار مي دهد، وظيفه مردم هم اين است که با کنجکاوي دقيق اين افراد را بشناسند و تکليف خود را از آنها بگيرند.

برهمين اساس پس از آنکه امام زمان (عليه السلام) در سال 260 هنگام رحلت پدر بزرگوارشان، از نظرها پنهان شدند (و غيبت صغري به وجود آمد) تا نيمه شعبان سال 329 چهار نفر از علماء و فقهاء ربّاني به ترتيب زير از جانب آنحضرت تعيين شده و واسطه بين آنحضرت و مردم شدند:

1 ـ عثمان بن سعيد (رحمه الله) که در سال 300 هجري وفات کرد.

2 ـ محمد بن عثمان (رحمه الله) که 5 سال عهده دار نيابت خاص بود و در سال 305 در گذشت.

3 ـ حسين بن روح (رحمه الله) که در شعبان سال 326 وفات کرد.

4 ـ علي بن محمد سِيْمُري (رحمه الله) که در نيمه شعبان سال 329 از دنيا رفت، و امام به او دستور داد که ديگر کسي را جانشين خود نکند.

از اين وقت به بعد دوران غيبت کبري (طولاني) آغاز شد (دستور و توقيع امام (عج) به چهارمين نائبش در کتاب اعلام الوري صفحه 417 و... آمده است).

غيبت کبري که از نيمه شعبان سال 329 شروع شد تا هنگام



[ صفحه 48]



ظهور حضرت مهدي (عليه السلام) ادامه دارد. [1] .

اينک بايد پرسيد که شيعيان در اين زمان به چه کسي مراجعه کنند و وظائف ديني خود را از چه کسي بپرسند و به آن عمل کنند؟

پاسخ آنکه:

خوشبختانه امام قائم (عج) در اين مورد نيز راهنمايي فرموده و پيروانش را سرگردان نگذاشته است، در اين مورد مردم را به اطاعت از وليّ فقيه فرا خوانده است اينجا است که مسئله معروف «ولايت فقيه» پيش مي آيد و درباره آن اکنون اندکي توضيح مي دهيم.


پاورقي

[1] به اين ترتيب غيبت صغري در حدود 70 سال بوده است و بعضي اين مدت را 74 سال دانسته اند. يعني از سال 255 (سال تولد امام عصر (عج) تا سال 329 (کشف الغمّة، ج 3، ص 454) شرح اين مطلب در بحارالأنوار، ج 51، ص 344 به بعد آمده است.