[ صفحه 287]



از آنجا که اماکن مقدّسه مانند مسجد و... پايگاه مرکزي براي عبادت و تعليم و تعلّم در جهت تکامل نفوس است، امام قائم (عج) در اين جهت نيز توجّه خاص دارد، به طوري که امام صادق (عليه السلام) فرمود:

«وقتي قائم (عج) ما ظهور کند در پشت کوفه، مسجدي مي سازد که هزار در دارد، و خانه هاي کوفه به دو نهر کربلا متّصل مي گردد.» [1] .

ايجاد مسجد بزرگي در پشت کوفه (صحراي نجف) در راويتي از امام باقر (عليه السلام) نقل شده که مضمونش چنين است:

پيامبر خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود:

«گويا حسني [2] را (در کوفه) با حسيني (ظاهراً منظور امام قائم (عج) است) مي بينم که حسني با يارانش با حسيني بيعت مي کنند و در اطراف آن حضرت هستند، تا در جمعه دوّم مردم گويند نماز پشت سر امام قائم (عج) مساوي با نماز پشت سر رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) است امّا بر اثر کثرت جمعيّت در مسجد کوفه جا پيدا نمي شود، امام (عج) به پشت کوفه رفته و خطّ مسجد



[ صفحه 288]



بزرگي را مي کشد که آن مسجد هزار در دارد، تا مصلاّي بزرگ و فراگير براي همه جمعيت باشد.» [3] .

در نوسازي و شهرسازي، خانه هاي کوفه به خانه هاي کربلا متّصل مي شوند. [4] .

کوتاه سخن اينکه: آن چنان شرايط زندگي سالم در تمام ابعادش در زمان حکومت امام عصر (عج) فراهم خواهد شده که به فرموده امام صادق (عليه السلام): «يک مرد در اين عصر چنان عمر طولاني مي کند که داراي هزار فرزند مي شود.» [5] .

امام باقر (عليه السلام) فرمود:

«وقتي که قائم قيام کرد به کوفه مي رود و چهار مسجد را در آنجا ويران مي نمايد. هر مسجدي که در زمين مُشرف (بر خانه هاي مردم) باشد، [6] ويران مي کند، راهها را وسيع مي نمايد.»

به اين ترتيب مي بينيم حتّي اگر مسجد هدف غير اسلامي داشت ويران مي شود.



[ صفحه 289]



آري هر مانعي را که در راهها است از ميان برمي دارد و عوامل ناپاکي و نادرستي و حتي ناودانهايي را که موجب اين کثافتها مي شوند از بين مي برد، هر بدعتي را نابود و هر سنّت نيکي را احياء مي سازد، قسطنطنيه (واقع در ترکيه) و کوههاي گيلان و چين را فتح مي کند... [7] .

جالب اينکه: در اين عصر درخشان، امکانات يک فرد صالح و مؤمن، پرنده را از هوا فرود مي آورد و او آن را ذبح کرده و مي پزد و از گوشتش بهره مند مي شود. [8] .

در ميان اين امور، آنچه که بسيار مهم است و امور ديگر مقدمه و وسيله آن است، تکميل نفوس و بالا بردن سطح معلومات و معنويّات است، که هدف تمام پيامبران و اولياء خدا همين بوده است. (البته در پرتو تکميل نفوس، ساير مواهب مادّي نيز به دست مي آيد.)

ما وقتي که آيه 5، سوره قصص

«وَ نُريدُ اَنْ نَّمَنَّ عَلَي الَّذِينَ اسْتُضْعِفُواْ فِي الاَْرْضِ...»

را که در مورد حکومت حضرت وليّ عصر (عج) مي باشد تحت مطالعه قرار مي دهيم، واژه مستضعف را در روايات امامان (عليه السلام) مي نگريم مي بينيم بيشتر روايات، مستضعف را به معني کم عقل، کم سواد، هدايت نشده، بي خبر از قرآن و ناتواني در فکر و شناخت گرفته اند. [9] .



[ صفحه 290]



امام باقر (عليه السلام) در معني مستضعف فرمود:

«اَلَّذِينَ لا يَجِدُونَ حِيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ سَبِيلاً، لايَسْتَطِيعُونَ حِيلَةَ الْکُفْرِ وَ لَمْ يُهْتَدُوا فَيُدْخِلُوا فِي الاِْيْمانِ فَلَيْسَ هُمْ مِنَ الْکُفْرِ وَ الاِْيْمانِ؛

آنانکه چاره اي ندارند و به راه هدف، هدايت نمي يابند، توانايي تشخيص تزوير کفر را ندارند، و راهي به هدايت نبرده اند تا ايمان آورند، آنها نه کافر و نه مؤمن هستند.» [10] .

نتيجه مي گيريم که اهمّ هدف امام قائم (عج) تکميل نفوس و آگاه کردن مردم و خط دادن به آنها و هدايت کامل معنوي و علمي آنها و نجات دادن آنها از استضعاف در جهت معني و فکر وانديشه است، در اينجا سخن را کوتاه کرده و آن را با اشعار ذيل و چند سخن از بزرگان پايان مي بريم.



سراسر صحن آن آرامگه جنات موعودي

بعينه چون بهشت کردگار آن ساحت غَبِرا



نه دردي هست و نه رنجي نه آلامي نه اسقامي

نه سودايي تني افزون شود نه کاهش صفرا



هزاران گل شکفته گردد از آسيب گل چينان

به صد شادي کنار گل کشد صد عندليب آوا



چريدي و چميدي در امان ز آسيب صيّادان

غزال کوهي و آهوي دشتي، شادر در صحرا





[ صفحه 291]



و بالاخره به فرموده امام صادق (عليه السلام):

«فَياطُوبِي لِمَنْ اَدْرَکَهُ وَ کانَ مِنْ اَنْصارِهِ وَالْوَيْلُ کُلُّ الْوَيْلِ لِمَنْ ناواهُ وُ خالَفَهُ وَ خالَفَ اَمْرَهُ وَ کانَ مِنْ اَعْدائِهِ؛

اي خوشا به سعادت آنکس که امام مهدي (عج) را درک کند و از ياورانش شود، و اي، واي از هر جهت واي بر کسي که با او مبارزه و مخالفت کند، وا ز فرمانش سرپيچي نمايد و در صف دشمنانش قرار گيرد.» [11] .

و به قول ابن عباس (رحمه الله) صحابي معروف پيامبر خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) و مفسّر بزرگ:

«فَطُوبي لِمَنْ اَدْرَکَ زَمانَهُ؛

خوشا به سعادت کسي که زمان ظهور قائم (عج) را درک کند.» [12] .

و به فرموده امام علي (عليه السلام): آيه

«وَ نُرِيدُ أَنْ نَّمُنَّ عَلَي الَّذِينَ اسْتُضْعِفُواْ فِي الاَْرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِينَ؛

مي خواهيم بر آنانکه در زمين مستضعف شمرده شدند منّت نهيم و آنها را امامان و وارثان زمين قرار دهيم.»

در مورد آل محمّد (عليهم السلام) است که مهدي (عج) آنها پس از رنج و سختي آنها، نهضت کند و به آنها عزّت بخشد و دشمنان آنان را خوار نمايد. [13] .