امام صادق عليه السلام فرمودند:

إِمْتَحِنُوا شِيعَتَنا عِنْدَ:

- مَواقيتِ الصَّلَواتِ کَيْفَ مُحافَظَتُهم عَلَيْها

- وإلي أَسْرارِنا کَيْفَ حِفْظُهُمْ لَها عند عَدوِّنا

- وَإلي أَمْوالِهِمْ کَيْفَ مُواساتهم لإِخْوانِهِمْ فيها [1] .

شيعيان ما را به چگونه رعايت نمودن اوقات نماز؛ و به حفظ اسرارِ ما نزد دشمنان؛ و به کمکهاي مالي و ايثار به يکديگر، آزمايش و شناسايي کنيد.

- الْمُؤْمِنُ بِشرُه في وَجْهِهِ؛ مؤمن صورتش خندان

- وَحُزْنُهُ في قَلْبِه؛ قلبش اندوهناک

- أوسَعُ شَي ء صدرا؛ حوصله اش فراوان

- وَأَذَلُّ شَي ء نَفْسَا؛ بر نفس خود مسلط

- يَکْرَهُ الرّفْعَةَ؛ سرکشي را ناپسند

- وَيَشْنَأُ السُّمْعَة؛ و ريا را دشمن مي دارد.

- طَويلٌ غَمُّهُ؛ اندوهش طولاني

- بَعيدٌ هَمُّهُ؛ همّتش عالي

- کَثيرٌ صَمْتُهُ؛ حرفش کم

- مَشْغُولٌ وَقْتُهُ؛ کارش زياد است

- شَکُورٌ صَبُور؛ سپاسگزار و شکيباست

- مَغْمُور بِفِکْرَتهُ؛ در فکر خود فرور رفته

- ضَنين بخَلَّتِهِ؛ از بيان حاجت بخل مي ورزد

- سَهلُ الخَليقة؛ برخوردش خوب

- لَيِّن العَريکَةِ؛ و نرم خوست

- نَفسُهُ أَصلَب مِن الصَّلْد؛ روحش محکم و سخت تر از سنگ

- وَهوَ اَذَلُّ من العَبْد [2] .

و در پذيرش حق پذيراتر از عبد است

در روايتي از امام سجّادعليه السلام چنين آمده است:

عَلامةُ المُؤْمِن خَمس، الوَرَعُ عِنْدَ الْخَلْوَةِ وَالصَّدَقَةُ عِنْدَ القِلَّةِ والصَّبْرُ عِنْدَ المُصيبَةِ والحِلمُ عِنْدَ الْغَضَبِ [3] وَالصِّدْقُ عِنْدَ الخَوْفِ.

نشانه هاي مؤمن واقعي پنج چيز است: پرهيز از گناه در خلوت، انفاق در راه خدا هنگام تنگدستي، شکيبايي در حوادث ناگوار، بردباري هنگام غضب و راستگويي در شرايط نامطلوب.

از امام صادق عليه السلام روايت شده است:

المُؤْمن إِذا غَضِبَ لَمْ يخْرجهُ غَضَبُهُ مِنْ حَقّ وَإِذا رَضِيَ لَمْ يدْخلهُ رِضاهُ في باطِلٍ وَالَّذي إذا قَدَرَ لَمْ يَأْخُذ [4] أَکْثَر مِمّا لَهُ.

مؤمن واقعي کسي است که در هنگام خشم، از محور حق خارج نگردد و در ميدان خشنودي، به طرف باطل نگرايد و در زمان قدرت (پا از گليم خويش دراز نسازد) در نتيجه بيش از استحقاق خود استيفاء [5] نکند.

مرحوم صدوق در کتاب صفات الشيعة هفتاد و يک حديث را که بيانگر اوصاف شيعيان است درج نموده است. حديث اوّل آن کتاب چنين است:

امام صادق عليه السلام به ابو بصير فرمود:

شيعتُنا أَهْلُ الوَرَعِ وَالإجْتِهاد، وَأَهْلُ الْوَفَاءِ وَالأَمانَة، وَأَهْلُ الزُّهْدِ وَالْعِبادَةِ، أَصْحَابُ إِحْدي وَخَمْسينَ رَکْعَةً في الْيَوْمِ وَاللَّيْلَة، الصّائِمُونَ بِالنَّهار، الْقائِمُونَ بِالّليْل، يُزَکُّونَ أَمْوالَهُم، وَيَجْتَنِبونَ السُحت، وَيَجْتَنِبُونَ کُلَّ [6] محرّم.

پيروان ما مردمي پرهيزگار، کوشا، با وفا، امانتدار، اهل زهد و عبادت هستند. آنان در شبانه روز 51رکعت نماز (17رکعت واجب و 34رکعت نماز مستحب) مي خوانند، شبها براي عبادت بيدار و روزها را به روزه به پايان مي رسانند، زکات مالشان را پرداخته و از هر کار حرامي اجتناب مي ورزند.

همچنين در ضمن حديث ديگري از آن کتاب آمده است:

ولا تنال ولايتنا إلّا بالعمل والورع

دوستي ما جز با پرهيز از محرّمات و عمل به واجبات سامان نمي يابد.

نگارنده مي گويد: اينها و امثال آن، اوصاف محبّان امام زمان عليه السلام و منتظران فرج آن بزرگوار است. بنابر اين، بايد خود را به کمال مطلوب آراسته و با دو شهپر علم و عمل مجهّز سازيم و با اين روش، پذيراي ظهور و آماده براي ديدار ماه جمالش و بهشت وصالش باشيم: اللهم عجِّل فرجه واجعلنا من انصاره وأعوانه