بازگشت

رياضت غير شرعي، گام نخست انحراف


سيّد علي محمّد شيرازي، پيش از ابراز ادّعاهاي دروغين خويش، به رياضت هاي سخت و بي فايده مشغول گرديد. وي، در ايّامي که به تجارت پرداخته بود، کم کم، دست از آن کشيد و در آن ايّام، ذوق رياضت و ذکر و فکر و مراقبه ي غير شرعي که شيوه ي دراويش و صوفيه بود، در سرش افتاد و لذا به رياضت هاي غير شرعي و غير معمول و طاقت فرسا پرداخت. شايد از همين رو باشد که بعضي گفته اند، انجام دادن رياضت هاي سخت، اعتدال مزاج و حواس او را بر هم زد و اختلالي در افکارش پديدار گرديد. در اين باره آورده اند:

روزها، در آن آفتاب گرم که حدّتي به شدّت دارد، سر برهنه ايستاده به دعوت عزائم، عزيمت تسخير شمس داشتن، تا تأثير حرارت شمس، رطوبت دماغ اش را به کلّيه، زايل، به روز شمسات اش نايل ساخت. [1] .

از همان سنين نوجواني، علامات عدم تعادل روحي در او آشکار بود. به کارهاي غير متعارف دست مي زد، و طبيعتاً، خرافه گرا بود. به «اوراد» و «طلسمات» - که رمّالان و افسونگران نادان و حرفه اي، جهت ارتزاق و گول زدن ساده لوحان به کار مي بردند - سخت علاقه مند و پا بند بود و گاه با همين طلسمات بي اساس و اوراد - به زعم خود - به تسخير جنّ و يا تسخير «قواي فلکي» و «روح خورشيدي» مي پرداخت! چنان که در هواي گرم تابستان بوشهر، هنگام بلندي آفتاب، بر بالاي بام مي ايستاد و براي تسخير آفتاب، اوراد مجعوله مي خواند و حرکات رياضت کشان قديم هندي را تقليد مي نمود». [2] .

پس وي، گذشته از دل بستگي به انديشه هاي شيخي و باطني، به «رياضت کشي» نيز مايل بود و به هنگام اقامت در بوشهر، در هواي گرم تابستان، از سپيده دم تا طلوع آفتاب و از ظهر تا عصر، بر بام خانه رو به خورشيد، اورادي مي خواند. [3] .

اين وضعيّت، تأثير زيادي در روحيّه ي او باقي گذاشت و زمينه ي انحراف اعتقادي را فراهم ساخت.


پاورقي

[1] ر.ک: روضة الصّفاء ناصري، رضا قلي خان هدايت. از صفحه ي 1270 تا صفحه ي 1274 جلد دهم اين کتاب، مطالبي درباره ي بابيه و بهاييه آمده است.

[2] ر.ک: خاتميت پيامبر اسلام، ص 41؛ تلخيص تاريخ نبيل زرندي، عبدالحميد اشراق خاوري، ص 66.

[3] ر.ک: تلخيص تاريخ نبيل زرندي، ص 67.