بازگشت

خانواده حجة الاسلام


بزرگ اين خاندان، ميرزا محمّد مامقاني، معروف به حجةالاِسلام (م 1269 ق.) است. او، نخستين عالم و مجتهد شيخي آذربايجان است. وي، مدّتي شاگرد شيخ احمد احسايي بود و از او اجازه ي روايت و اجتهاد دريافت کرد و نماينده ي وي در تبريز گشت.

او، همان شخصي است که حکم تکفير و اعدام «علي محمّد باب» را در تبريز صادر کرد و بدين وسيله، ضمن باطل خواندن ادّعاهاي يکي از شاگردان سيّد کاظم، برائت فرقه ي شيخيّه ي آذربايجان از بدعت ايجاد شده به دست علي محمّد باب را اعلام کرده است.

«حجّةالاسلام»، سه فرزند دانشمند داشت که هر سه، از مجتهدان شيخي تبريز به شمار مي رفتند و به لقب «حجةالاسلام» معروف بودند.

فرزند ارشد او، ميرزا محمد حسين حجةالاسلام (م 1313 ق) نام داشت و نزد سيّد کاظم رشتي تلمّذ کرده بود.

وي، پس از وفات پدرش در سال 1269 ه ق، رياست طايفه ي شيخيّه را به دست گرفت و به جاي پدر در کرسي تعليم و تربيت پيروان طريقه ي شيخ احمد احسايي مستقرّ گرديد.

فرزند دوم او، ميرزا محمّد تقي حجةالاسلام (1247 - 1312 ق) نام داشت. وي، از طبع شعر برخوردار بود. تخلّص او «نيّر» است و «ديوان اشعار» او هم نشر يافت. [1] .

فرزند سوم او، ميرزا اسماعيل حجةالاسلام (م 1317 ق) نام داشت. وي، از شاگردان ميرزا محمّد باقر اُسکويي بود. او، پس از برادرش حجةالاسلام ميرزا محمد تقي، در تبريز از مراجع بزرگ شيخيّه بود.

فرزند ميرزا محمّد حسين حجةالاسلام، ميرزا ابوالقاسم حجةالاسلام (م 1362 ق) آخرين فرد روحاني (و عالم ديني از) خانواده ي حجةالاسلام است. [2] .


پاورقي

[1] براي آشنايي بيش تر با ديوان اشعار و غزليات او، به لغت نامه ي دهخدا، ج 19، ص 321 - 324 مراجعه شود.

[2] براي توضيحات بيش تر خاندان حجةالاسلام، به لغت نامه ي دهخدا، ج 9، ص 320 - 325 مراجعه شود.