شناخت شيخيه، با شناسايي «شيخ احمد» گره خورده است؛ چه اين که شيخيه، به او منسوب اند و اساس تعاليم خود را، از او گرفته اند. مشرب و سيره شيخ احمد، دامنه تأثير او را به پس از حياتش رسانده، و تحولاتي را در تاريخ اماميه - از قرن سيزده به بعد - به بار آورده است. از اين رو، دانستن شرح حال او [1] و ذکر ويژگي هاي علمي و عملي وي، ضرورت دارد.

شيخ احمد، مشهور به «احسايي»؛ فرزند زين الدين بن ابراهيم است که در رجب 1166 به دنيا آمد و در ذيقعده سال 1241 به ديار باقي شتافت. وي را «عالم»، «حکيم» و «فقيه» نام داري خوانده اند که با اظهار بعضي از عقايد و برداشت هاي فلسفي - عرفاني، مخالفت عده اي از فقيهان و متکلمان را برانگيخت تا جايي که برخي به «کفر» او شهادت دادند.

زادگاه شيخ احمد احسايي، روستاي «مُطَيرِفي» واقع در منطقه «احساء» در شرق عربستان است. به گفته احسايي، سابقه تشيع در نياکان وي، به جدّ چهارم او «داغر» باز مي گردد. «داغر»، نخستين کس از خاندان او بود که باديه نشيني را رها کرد و در «مطيرفي» اقامت گزيد. [2] وي پس از مهاجرت، به تشيع گرويد و نسل او همگي بر اين مذهب بودند.