بازگشت

شيخيه


فرقه شيخيه، براساس تعاليم عالم شيعي، شيخ احمد احسائي، در نيمه اول قرن سيزدهم به وجود آمد. پيروان اين فرقه مجموعاً از مردم بصره، حلّه، کربلا، قطيف، بحرين و بعضي از شهرهاي ايران بودند. [1] .

اساس اين مذهب، مبتني بر ترکيب «تعبيرات فلسفي قديم» متأثر از آثار سهروردي با اخبار آل محمد (ص) است. [2] آموزه هاي ويژه بنيان گذار اين فرقه، غير از آن که مايه انشعاب داخلي فرقه شد؛ زمينه ساز پيدايش دو فرقه منحرف «بابيت» و «بهائيت» نيز گرديد.

نام ديگر اين گروه «کشفيه» است. کشفيه، کنايه از کشف و الهامي است که رهبران اين فرقه، براي خود قائل بودند. مدعي جانشيني شيخ، فردي به نام «سيدکاظم رشتي» بود. وي در خصوص نام گذاري شيخيه به «کشفيه» مي نويسد:

«خداوند سبحان، حجاب جهل و کوري دين را از بصيرت ها و چشم هاي ايشان برداشته و ظلمت شک و ريب را از قلوب و ضماير آن ها برطرف کرده است». [3] .

اين فرقه به «پايين سري» - در مقابل «بالاسري» - نيز ناميده شده است. علّت نام گذاري آن ممنوع دانستن زيارت و اقامه نماز در بالاسر قبر امام معصوم (ع) است که مخالفان، آنان را «پايين سري» مي خواندند.


پاورقي

[1] ر.ک: معجم الفرق الاسلاميه، شريف يحيي الأمين، ص 149.

[2] فرهنگ فرقه هاي اسلامي، دکتر محمد جواد مشکور، با مقدمه و توضيحات، کاظم مديرشانه چي، ص 266.

[3] دليل المتحيرين، سيدکاظم رشتي، ص 10 - 11.