از روايات استفاده مي شود که حرکت و عملکرد دولت در اقتصاد به سمت بي نيازي و استغناي واقعي مردم - با دادن امکانات فراوان و رفع حاجت هاي مختلف زندگي - است. در آن عصر، حتّي يک نفر محتاج و نيازمند وجود ندارد و مردم از لحاظ مادي و معنوي مستغني و دارا مي شوند: «شمارا به ظهور مهدي بشارت مي دهم، زمين را پر از عدالت مي کند، همان گونه که از جور و ستم پر شده است. ساکنان آسمان ها و زمين از او راضي مي شوند و اموال و ثروت ها را به طور صحيح (به طور مساوي) در ميان مردم تقسيم مي کند... دل هاي پيروان محمّدصلي الله عليه وآله را پر از بي نيازي مي کند و عدالتش همه را فرا مي گيرد؛ تا آنجا که دستور مي دهد کسي با صداي بلند صدا زند: هر کس نياز مالي دارد، برخيزد: هيچ کس - جز يک نفر - بر نمي خيزد. پس امام دستور مي دهد مال قابل ملاحظه اي به او بدهند؛ اما او به زودي باز مي گردد و پشيمان مي شود که چرا آزمند و حريص بوده است» [1] .

و نيز: «[مهدي] اموال را ميان مردم چنان به تساوي قسمت مي کند که ديگر نيازمندي يافت نمي شود تا به او زکات دهد». [2] .

از اين روايات به دست مي آيد که در آن روز حتّي يک نفر محتاج و نيازمند وجود ندارد. آن يک نفر هم که برمي خيزد، غناي روحي نداشته و گرفتار حرص و آز بوده؛ وگرنه از نظر مادي بي نياز بوده است. مهم اين است که امام مهدي(عج) تحت رهبري صحيح خود، دل ها را مملوّ از غناي معنوي و رواني مي کند و خلق و خوي زشت «حرص» را از سرزمين دل ها ريشه کن مي سازد؛ همان حرصي که سرچشمه بسياري از تلاش هاي بيهوده ثروت اندوزان تهي مغز است که با داشتن هزاران برابر سرمايه مورد نياز زندگي، باز هم دست و پا بر جمع ثروت فزون تر مي کنند.... [3] .

با توجّه به کار و کوشش متناسب مردم با وضعيت علمي و تکنولوژي و وفور و فراواني عوامل توليد، به طور قطع توليد کالاها و خدمات آن قدر زياد است که وضع مردم به لحاظ اقتصادي خوب شده و نيازمندي براي گرفتن زکات پيدا نمي شود. بنابراين در آن دوران، فعاليت هاي مفيد اقتصادي صورت مي گيرد؛ زيرا نفس شکوفايي دانش و علوم و ظاهر شدن گنجينه هاي زمين و دسترسي به کرات و آسمان ها با پشتيباني دانش، مستلزم تلاش و کوشش و شکوفايي فعاليت هاي اقتصادي است (بي نيازي مادّي). اما چون مؤمنان به لحاظ معيشتي مشکل ندارند و از نظر تربيتي کاملاً اسلامي تربيت شده اند، فعاليت هاي خود را لزوماً با موضوع دريافت مزد سازگار نمي نمايند؛ زيرا به انگيزه هايي بسيار فراتر از دريافت ماديّات مي انديشند (بي نيازي روحي). انگيزه و تحصيل قربت الهي در اين ميان، از جايگاه بايسته اي برخوردار است. آري بي نيازي همه مؤمنان را فراگرفته است؛ از اين رو امام باقرعليه السلام مي فرمايد: «خداوند از زمين بذرها را مي روياند و از آسمان باران نازل مي کند. مردم ماليات (خراج) خود را بر گردن گذاشته، به سوي مهدي مي روند. خداوند به شيعيان ما در زندگي رفاه و آسايش داده است و آنان در بي نيازي به سر مي برند و اگر لطف و سعادت خداوند آنان را دربر نمي گرفت، با آن بي نيازي سرکشي مي کردند». [4] .

حضرت مهدي(عج) نيز بدون کوچک ترين درنگي مال را به مردم مي بخشد: «[در آغاز حکومت او]گاهي فردي [به جهت فقر] نزد او مي آيد و خواستار بخشش مالي مي شود و مي گويد: اي مهدي! ببخشاي. آن حضرت به اندازه اي که او توان بر دوش کشيدن دارد، به وي مال مي دهد». [5] .