بازگشت

کارکرد اخلاقي و تربيتي


از سراسر اين نوشته برمي آيد که حضرت مهدي(عج) اهداف، برنامه ها، کارويژه ها و عملکردي کامل و همه جانبه دارد و در تمامي زمينه ها و ابعاد زندگي مادي و معنوي انسان تأثير مي گذارد؛ اما مهم ترين و بنيادي ترين کارويژه او و سمت و سوي اين فعاليت ها و کارکردها، تأمين سعادت واقعي مردم و رساندن جامعه به خيرات و فضايل و تلاش در رشد و بالندگي اخلاقي و معنوي انسان ها است. قيام حضرت مهدي(عج) و تشکيل دولت جهاني - پس از رفع ريشه ستم ها، فسادها و ناراستي ها - براي پرورش و تربيت انسان ها و تزکيه و تهذيب نفوس و تتميم مکارم اخلاقي است. بدين ترتيب، فرهنگ، علم، دين، سياست، اقتصاد، صنعت، حکومت و...همه به نوعي در راستاي تربيت اخلاقي و رشد و بالندگي معنوي انسان ها براي تقرب به خدا و حصول به سعادت جاويدان است. چنان که پيش تر گذشت کمبود اين امر در عصر ظهور و نياز واقعي انسان ها به تغيير در رفتار و منش اخلاقي خود - به علّت کثرت فساد و انحراف - به شدت احساس مي شود. براين اساس بايسته ترين و مهم ترين برنامه و کارويژه دولت امام مهدي(عج) رشد تربيتي، احياي نفوس مرده و تکامل روحي - معنوي انسان ها است.

انسان که جزء اصلي تشکيل جامعه صالح و سالم است، محور اصلي برنامه ريزي ها، قوانين، سياست گذاري ها، علوم و ديگر مسائل جامعه مي باشد. انسان براي اصلاح جامعه و تشکيل اجتماعي سالم، نخست بايد اصلاحات و تحولات را از درون خود آغاز کند؛ زيرا تمام مسائل اقتصادي، سياسي، جنگ، صلح، نيکي، زشتي، فساد و ستم و... در اجتماع به انسان مربوط است. پس او با ايجاد انقلابي در درون خود، مي تواند در جامعه نيز انقلاب و تحول به وجود آورد و سمت و سوي همه چيز را به سوي هدف و مقصد اصلي (خدا) قرار دهد؛ امري که خلقت جهان براساس آن به پا داشته شده است.

در هر جامعه اي بهترين برنامه ها و قوانين بايد به دست بهترين و شايسته ترين افراد و مجريان اجرا و طرح ريزي شود. به همين دليل ساختن انسان و پرورش و رشد افرادي صالح، مقدمه اصلي براي تشکيل هر نظام صالح و انساني است. [1] .

امام مهدي(عج) نخست به تربيت انسان ها مي پردازد تا ديگر برنامه هاي اجتماعي خود را به شايستگي انجام دهد. عدالت، دادگري، قانون رفتاري، ديگردوستي، ايثار و... را در سطح جامعه پايدار سازد. کينه توزي را - که خلقي شيطاني و به جهت پايين بودن سطح فرهنگ انساني است - با رشد تربيت و تکامل عقل، به محبّت و دوستي تبديل کندو انسان دوستي را در روابط اجتماعي استوار سازد.

ثروت پرستي و مال اندوزي، پديده اي روحي و باطني است. انسان ها نخست در باطن حريص و ثروت پرست مي شوند، آن گاه در خارج به اموال ديگران تجاوز مي کنند و به ظلم و ستم هاي اقتصادي دست مي زنند. اين مشکل بزرگ (مال دوستي) در تمام دوران ها، وجود داشته است و خواهد داشت. اين بيماري باطني و روحي، تا از درون انسان درمان نگردد، به کاربردن شيوه و روش هايي از بيرون، براي جلوگيري از آن نتيجه چنداني ندارد. دروغ، دزدي، زنا، تهمت، همجنس بازي، انحرافات اخلاقي، شرب خمر، قمار، ربا و... همه ناهنجاري ها و ناراستي هايي هستند که بسياري از جوامع را غرق در فساد و تباهي کرده و آنها را به سراشيبي سقوط و نابودي کشانده است.

براي دفع اين نابساماني ها، کاستي ها، زشتي ها و آلودگي ها، بايد اقدامي اساسي نمود و به تربيت روح و باطن انسان توجّه کرد. در دولت کريمه مهدوي(عج) به اين مشکل اساسي، توجه مي شود و روح و روان مردم تربيت مي گردد و صفات پست و ناپسند روحي و باطني انسان ها از بين مي رود. اين برنامه در دو محور اساسي (مبارزه با رذايل و ناراستي هاي اخلاقي و ترويج و تتميم مکارم اخلاقي) پيگيري مي شود:


پاورقي

[1] ر. ک: محمّد حکيمي، عصر زندگي، ص 205.