بازگشت

مدت حکومت


از آنجايي که در روايات، تشکيل حکومت و تأسيس دولت به وسيله حضرت مهدي(عج) قطعي و مسلّم دانسته شده؛ مطالبي نيز درباره مدّت حکومت آن حضرت بيان گشته است. براساس اين احاديث، حکومت و فرمانروايي آن حضرت از هفت تا هفتاد سال (يا بيشتر) طول مي کشد و در اين مدت جهان تحت مديريت و زعامت سياسي - الهي آن حضرت، دوران خوشي را سپري خواهد کرد.

برخي از محققان، اين تفاوت ها را اشاره به مراحل و دوران هاي حکومت آن حضرت مي دانند و معتقدند: آغاز شکل گرفتن و پياده شدن حکومت پنج يا هفت سال و دوران تکامل آن چهل سال و دوران نهايي اش بيش از سيصد سال است. [1] در اينجا به بعضي از اين روايات اشاره مي شود:

1. پيامبرصلي الله عليه وآله: «مهدي هفت يا ده سال صاحب امر (حاکم) مردم است؛ سعادت مندترين مردمان، اهل کوفه هستند» [2] و نيز: «مَلَک سبع سنين أو ثمان سنين أو تسع سنين». [3] .

2. امام صادق عليه السلام: «... [مهدي] هفت سال حاکم مي شود؛ روزها و شب ها برايش طولاني مي شود تا اينکه يک سال برابر ده سال معمولي مي شود». [4] .

3. امام صادق عليه السلام: «قائم، نوزده سال حکومت مي کند». [5] .

4. امام علي عليه السلام: «... در بين شرق و غرب عالم، چهل سال حکومت مي کند. خوشا به حال کسي که روزگارش را دريابد و سخنش را بشنود». [6] .

5. امام باقرعليه السلام: «قائم 309 سال حکومت مي کند، همان گونه که اصحاب کهف در غارشان 309 سال درنگ کردند....». [7] .

چنان که گذشت بايد اين روايات را تأويل نمود. علّامه مجلسي در اين باره نوشته است: رواياتي را که درباره مدت حکومت امام عليه السلام آمده است، بايد به احتمالات زير توجيه کرد: برخي روايات بر تمام مدّت حکومت دلالت دارد و بعضي بر مدّت ثبات و استقرار حکومت. بعضي بر طبق سال ها و روزهايي است که ما با آنها آشناييم و بعضي احاديث ديگر بر طبق سال ها و ماه هاي روزگار آن حضرت است که طولاني مي باشد و خداوند به حقيقت مطلب آگاه است. [8] .

قطع نظر از روايات، مسلم است که اين همه بيان و بشارت براي تشکيل «جامعه موعود جهاني» براي يک دوران کوتاه نيست؛ بلکه قطعاً براي مدتي طولاني است که ارزش اين همه تحمّل زحمت و کوشش را داشته باشد و قطعاً خود امام مهدي عليه السلام در بيشتر اين دوران، عهده دار ولايت و رهبري حکومت جهاني خواهد بود.


پاورقي

[1] ر. ک: ناصر مکارم شيرازي، حکومت جهاني مهدي(عج)، (قم: مدرسه امام علي عليه السلام 1376)، ص 13 و 14 و نيز ر. ک: لطف اللَّه صافي، منتخب الاثر، ص 618.

[2] «يملک المهدي امر النّاس سبعاً او عشراً، اسعد الناس به اهل الکوفة»: لطف اللَّه صافي، منتخب الاثر، ص 618، ح 4.

[3] محمّد باقر مجلسي، بحار الأنوار، ج 51، ص 92 و ص 104؛ علي يزدي حائري، الزام الناصب، ص 192؛ جلال الدين سيوطي، العرف الوردي، ص 99.

[4] «سبع سنين يطول له الايّام والليالي حتّي يکون السنّة من سنيه مکان عشر سنين من سنيکم هذه»: محمّد بن حسن حرّ عاملي، اثبات الهداة، ج 3، ص 528، ح 439، و نيز ر. ک: محمّد بن محمّد بن نعمان (شيخ مفيد)، الارشاد، ج 2، ص 381؛ علي بن عيسي اربلي، کشف الغمه، ح 2، ص 463؛ محمّد بن حسن طوسي، کتاب الغيبة، ص 474.

[5] «يملک القائم تسع عشرة سنة»: محمّد بن ابراهيم نعماني، الغيبة، ص 331، ح 1 و 2؛ محمّد بن حسن حرّ عاملي، اثبات الهداة، ص 547، ح 542.

[6] «يملک ما بين الخافقين أربعين عامّاً، فطوبي لمن ادرک ايّامه وسمع کلامه»: محمد بن محمد بن نعمان شيخ مفيد، الاحتجاج، ج 2، ص 290؛ محمّد بن حسن حرّ عاملي، اثبات الهداة، ص 542، ح 414.

[7] «إنّ القائم يملک ثلاثمائة وتسع سنين، کما لبث اهل الکهف في کهفهم...»، ابي جعفر محمّد بن حسن طوسي، کتاب الغيبة، ص 474؛ محمّد بن حسن حرّ عاملي، اثبات الهداة، ص 517، ح 372.

[8] محمّد باقر مجلسي، بحار الأنوار، ج 52، ص 280.