بازگشت

ويژگي ها و سيماي دولت امام مهدي


دولت مهدي(عج)، داراي خصايص و ويژگي هاي برجسته و ارجمندي است که آن را از ساير دولت ها و حکومت ها، متمايز مي سازد. برخي از اين ويژگي ها، بيانگر اخلاقي بودن و کمال خواهي آن دولت و نشانگر محور بودن معنويت و رشد و بالندگي اخلاقي در آن است. اين خصايص و امتيازات عبارت است از:

1 - 6. رياست و رهبري در اين دولت، پادشاهي، رياستي و ديکتاتوري نيست؛ بلکه «امامتي» (بر اساس نظام امامت) است و زعيم و رهبر آن، امام منصوب از سوي خدا است. او کسي نيست جز امام مهدي(عج) که اين مقام والاي الهي را در دست خواهد گرفت و ياران صالح و مخلص خود را حاکم و رئيس سرزمين هاي مختلف جهان خواهد ساخت.

2 - 6. شکل و سرشت دولت مهدي، همان صورت و سرشت دولت پيامبرصلي الله عليه وآله و امام علي عليه السلام است که در رأس آن خود پيامبر و حضرت علي عليه السلام قرار داشتند. دولت مهدي، نمونه کامل آن دو و استمرار روش و منش و احياي آموزه و قوانين آنها است. البته برخي از ساختارها و نهادها مي تواند بر اساس موقعيت زماني و مکاني تغيير يابد.

3 - 6. تشريع و قانون گذاري در اين دولت، در دست مجالس و پارلمان ها نخواهد بود؛ بلکه تنها قانون خدا (قرآن) محور و اساس قوانين و مقرّرات بوده و امام معصوم عليه السلام، تبيين کننده، نگهبان و احياگر آنها خود بود. در واقع محور جامعه آرماني اسلام، خدا و احکام الهي است و اين تعاليم براي اداره جهان کافي است.

4 - 6. تمامي انديشه ها و اديان غير توحيدي و انحرافي از بين مي رود و بطلان و پوچي اين افکار و آراي الحادي، فريب کارانه، دنيوي گرايانه و سود انگار براي مردم آشکار مي گردد. اينها خود عامل جنگ ها، فسادها، ستمگري ها و تفرقه ها بوده اند و خود بشر از آنهاروي گردان خواهد شد. در واقع خواسته ها و تمايلات بشر در اين دوران، الهي و کمال گرايانه است و ديگر جايي براي انديشه هاي پوچ ناقص بشري نيست.

5 - 6. در اين دولت توسعه اخلاقي و اجتماعي و تکميل فضايل انساني در اولويت بوده و عليه مظاهر فساد اخلاقي و اجتماعي اقدام قانوني و قضايي صورت خواهد گرفت. از آلودگي هاي اخلاقي مانند ريا، کم فروشي و حيله در تجارت، خودفروشي زنان، شرب خمر، فسق و فجور و... به شدت منع خواهد شد. امر به معروف و نهي از منکر، رواج يافته و اعمال زشت و نيک براي شناخت مردم، معرّفي خواهد شد.

6 - 6. دولت آن حضرت، تمامي جهان را فرا خواهد گرفت و حکومت جهاني تشکيل خواهد شد. طبق بشارت الهي، اين دولت جهاني، عدالت را در سراسر زمين مستقر کرده و همه از مزاياي آن بهره مند خواهند شد.

7 - 6. دولت مهدي از تأييد و پشتيباني همه جانبه الهي برخوردار بوده و در قيام عليه جبهه کفر ياري خواهد شد. خداوند خود بشارت داده که از جبهه حق و عدل، در هر زمان و مکاني پشتيباني کند (ان تنصروا اللَّه ينصرکم). دولت امام مهدي(عج) نيز در پايان تاريخ براي گسترش عدل و ياري دين الهي تشکيل خواهد يافت و به يقين از پشتيباني الهي و امدادهاي غيبي برخوردار خواهد شد.

8 - 6. فرهنگ بشري در ابعاد مختلف آن - دانش، صنعت، افکار و ارزش ها و... - رشد و کمال مي يابد. هيچ قدرت استکباري نمي تواند عقول بشري را در خدمت خود و منافع شخصي خويش درآورد و از آنها در راه مصالح غير انساني سود جويد. در دولت مهدوي علم و دانش منتشر مي شود و افکار و انديشه ها شکوفا مي گردد و همه ديدگاه واحد و يکساني به جهان طبيعت و پديده هاي اطراف خواهند داشت.

9 - 6. در دولت امام مهدي(عج)، وسايل و امکانات زندگي اجتماعي به استخدام بشر درمي آيد و از پيشرفت و تنوّع گسترده اي برخوردار مي شود. خداوند همه امور را در اختيار و سيطره دولت امام مهدي و کارگزاران او قرار مي دهد و اداره شؤون مختلف زندگي با کمک اين امکانات پيشرفته و اعجازآميز به راحتي امکان پذير مي شود. اين دولت بر مبناي حاکميت عقل است؛ زيرا عقل و خرد انسان ها در عصر ظهور به کمال مي رسد.

10 - 6. دولت مهدوي، به احيا و ترويج دين و گسترش و تعميق اسلام در سراسر جهان مي پردازد و معارف ناب و حقيقي و دستورات و تکاليف متروک و فراموش شده آن را براي مردم بيان مي کند. در واقع اين دولت، مبتني بر آموزه هاي بنيادين دين است.

11 - 6. در اين دولت، عدالت، قسط و دادگري اصل بوده و از ظلم، ستم و تجاوزگري خبري نخواهد بود. مظلومان و ستمديدگان ياري شده و ناراحتي ها، ناامني ها و گرفتاري هاي آنان رفع خواهد گرديد. [1] .

پس دولت اخلاقي امام مهدي عليه السلام، دولتي فضيلت گرا و ديني است و آموزه هاي بنيادين اسلام بر آن حاکم است. دولتي غير اقتدارگرا و غير استبدادي است؛ بلکه رضايت و کمال مادي و معنوي مردم را در اولويت قرار مي دهد. به تربيت ديني و پروش اخلاقي مردم اهميت مي دهد. جهاني و فراگير است و ارزش ها و هنجارهاي اخلاقي را جهاني مي کند. نمونه کامل دولت نبوي صلي الله عليه وآله و دولت علوي عليه السلام است. انسان ها را از قيد و بندهاي نفساني و استثمار و استعمار قدرتمندان آزاد مي کند. دولت علم و دانش و انديشه و خردورزي است. پايان بخش دولت هاي سکولار و ليبراليستي و احياگر دولت ديني است. همه کس و همه چيز را به کمال نهايي خود مي رساند. تحقق آرمان هاي بشري و تشکيل مدينه فاضله اسلامي است.

اين دولت سعادت واقعي بشر و خيرات عمومي را تأمين مي کند. رابطه انسان را با خدا تصحيح و انسان را به خودشناسي و خودسازي اخلاقي دعوت مي کند. اقتدار و نفوذ فراوان و فراگيري دارد و ريشه ظلم و ستم و فساد را از بين مي برد. مبتني بر برهان و استدلال عقلي، دلايل و حجّت هاي ديني و حکمت و دانش است. حاکمان و زمامدارانش، بايد واجد صفات اخلاقي و فضايل انساني باشند. کامل ترين خلافت الهي بر روي زمين بوده و رهبر و پيشواي آن، منصوب از سوي خدا است. با مردم رابطه اي دوستانه و ولايت مدارانه دارد و با آنها بر اساس کرامت ذاتي و اخلاق انساني برخورد مي کند. دولتي فراملّي و فرامرزي است و تمامي امکانات منابع و خدمات را در اختيار همگان قرار مي دهد. دولتي ظلم ستيز، کفر ستيز و ضد فساد و خشونت است.

دولتي فرهنگي و ارزشي است و در آن علم و هنر و دانش در راستاي تعالي بشر، به کمال مي رسد. حامي محرومان، مستضعفان، تهي دستان و صالحان است و ثروت و قدرت و شهرت در آن جايي ندارد. عدالت محور است و در همه زمينه هاي قضايي، سياسي، اجتماعي و اقتصادي عدالت را برقرار مي کند. ارشاد، هدايت و امر به معروف را در اولويت قرار مي دهد. محصول انديشه بشري نيست؛ بلکه پاسخ گويي به نيازها، مشکلات، کاستي ها و ناراستي هاي زندگي است. دولتي کارآمد، کامل، اخلاق محور، و کمال گرا است و....


پاورقي

[1] ر.ک: محمد صدر، الامام المهدي و اليوم الموعود، (بيروت: دارالتعارف للمطبوعات، 1423)، ج 4، صص 501 - 488.