راويان حديث ثقلين در ميان اصحاب به دهها تن مي رسد، حذيفة بن أُسَيد، زيد بن ثابت، ابوهريره، جابربن عبداللّه ، ابو سعيد خدري، علي بن أبي طالب، حسن بن علي، ابوذر، سلمان، ابن عباس، زيد بن ارقم، انس بن مالک، عمر و بن عاص، سعد بن أبي وقاص، عبدالرحمان بن عوف، براء بن عازب، عبداللّه حنطب، عدي بن حاتم، عقبة بن عامر، ابوقدامه انصاري،... و فاطمه، ام سلمه و ام هاني، از آن جمله اند.



[ صفحه 40]



بنابراين که در تواتر عدد معتبر باشد، با اين همه راويان حديث تمسک، از احاديث متواتر دانسته مي شود، که مرتبه آن از نظر سند قطعي است. به گونه اي که يقين به صدور حاصل مي شود، و احتمال توافق بر خلاف وجود ندارد.

ترمذي پس از نقل حديث از جابربن عبداللّه انصاري مي نويسد: «في الباب، عن أبي ذرو أبي سعيد، و زيد بن ارقم، و حذيفة بن اُسيد». اين حديث از ابوذر، ابوسعيد زيد بن ارقم، و حذيفه نيز نقل شده است.

نورالدين سمهودي در کتاب «جواهر العقدين» اين حديث را به طرق متعدد نقل مي کند و مي گويد: «و في الباب ما يَزيدُ عَلَي عِشرين من الصَحابة».

شمس الدين سخاوي نيز در «استجلاب ارتقاء الغرف» پس از آن که حديث را از ابو سعيد خدري و زيد بن ارقم نقل مي کند، حدود 20 نفر از اصحاب را برمي شمارد که اين حديث را نقل کرده اند.

ابن حجر مکي نيز در صواعق درباره سند حديث اين گونه اظهار نظر مي کند «ثم اعلم انّ لحديث التمسک بذلک طرقا کثيرة وردت عن نيّف و عشرين صحابيّا». بدان که حديث تمسک به قرآن و عترت، طرق



[ صفحه 41]



فراواني دارد، اين حديث را بيست و اندي از اصحاب نقل کرده اند.