با تامل در اصول اعتقادي اسلام و ضروريات ديني، مي يابيم هيچ اصل عقيدتي نيست مگر اين که در رفتار ما اثر مي گذارد، و فرد عقيده مند را وادار به خير رساني و فعاليتهاي اصلاحي مي کند، و از فساد و ستمگري باز مي دارد. علاوه بر ايمان به خدا و روز جزا و رسالت انبيا، که چنان آثار عملي دارد و در رفتار مومنان راستين ديده مي شود، اعتقاد به مهدي موعود (ع) - که تکميل و تتميم همان عقايد اسلامي است - نيز در رشد و تعالي رواني و اصلاح رفتار ما بسيار موثر است. اعتقاد به مصلح موعود - آن طور که در روايات ما آمده - انتظار نجات دهنده اي که در آينده نامعلوم خواهد آمد نيست، بلکه ايمان به مصلحي الهي است که مشخص و معين و از دودمان پاک پيامبر اکرم (ص) است. بنابر اخبار فراوان - که نمونه هايي از آن نقل شد - او بر همين کره خاکي زندگي مي کند، و در فضاي دردها و رنجهاي ما تنفس مي کند



[ صفحه 113]



و از گرفتاريهاي ما غمناک است، و به انتظار زماني است که شرايط ظهورش فرا رسد، و دست ياريش را به سوي رنج کشيدگان و محرومان دراز کند و بساط قدرت و شوکت ستمگران را از صحنه زمين برچيند. باورداشت چنين مصلح دادگستر توانايي، بي شک ما را بيدار دل و متوجه به آن حجت حق مي گرداند، و کردار و گفتارمان را همسو و هماهنگ با اهداف اصلاحي او مي نمايد، بويژه که موظفيم براي تعجيل فرج او دعا کنيم، و خود نيز شايستگي لازم براي پيوستن به خيل يارانش را پيدا نماييم. در حال انتظار چنان پيشواي حاضر ناظري، احساس نزديکي بيشتر بين خود و او مي نماييم، او که مظهر لطف و رحمت الهي و واسطه فيض است يعني همه رحمت و نعمت و هدايت مبدا فياض با وساطت آن ولي کامل و واسطه قابل دريافت مي شود و به آفريدگان مي رسد. [1] چنين احساسي هم سرمايه نشاط روحي و سلوک روحاني ماست و هم مايه تسلي و آرامش ما در مصائب و گرفتاريها. ايمان به امام زنده قائم منتقم، هميشه چراغ اميد را در دل ما روشن نگاه مي دارد، و از فرورفتن در ظلمت ياس و بدبيني و تاريک ديدن افق حيات ممانعت مي کند، و پيروزي حق را بر باطل و عدل را بر ظلم در آينده جهان نويد مي دهد، چنانکه وعده الهي در قرآن مجيد است: وعد الله الذين آمنوا منکم و عملوا الصالحات ليستخلفنهم في الارض کما استخلف الذين من قبلهم، و ليمکنن لهم دينهم الذي ارتضي لهم، و



[ صفحه 114]



ليبدلنهم من بعد خوفهم امنا، يعبدونني لا يشرکون بي شيئا، و من کفر بعد ذلک فاولئک هم الفاسقون [2] و خدا به کساني از شما که ايمان آوردند و کارهاي شايسته کردند وعده داد که حتما آنان را [هنگام ظهور مهدي موعود] در زمين خلافت دهد [و بجاي امتهاي گذشته حکومت بخشد]، چنان که کساني را [از امتهاي صالح] که قبل از ايشان بودند [نيز] جانشين پيشينيان خود کرد. و [بعلاوه] دينشان را - همان ديني که براي آنان بپسنديد - بر اديان ديگر تسلط دهد و ثبات بخشد. و به همه مومنان - پس از بيم از دشمنان - ايمني کامل دهد، که مرا بپرستند و هيچ چيز را شريک من نگردانند. و بعد از اين [امنيت و غلبه دين حق] هر کس کافر شود [حقيقت را بپوشاند يا ناسپاسي کند] همانا از دين بيرون رفته است. بنا به روايات متعدد که از ائمه معصومين - عليهم السلام - رسيده تحقق مضمون آيه و وعده الهي در زمان قائم آل محمد (ع) است، و چنان که تاريخ نشان مي دهد اين وعده در عصر رسول اکرم (ص) و خلفا نيز وقوع نيافت، [3] و چون وعده خدا خلاف نمي شود، پس وقوع آن - چنان که احاديث گوياست - در آينده و زمان مهدي موعود (ع) خواهد بود.