يکي از سوالات مهم در باب مدنيت اسلامي اين است که دين براي مردم است يا مردم براي دين؟ آيا حکومت ديني براي خدمت به مردم است يا براي به خدمت گرفتن مردم؟ آيا حکومت ديني ارباب مردم است يا خدمتگزار آنان؟ در اين بحث به بررسي اين موضوع خواهيم پرداخت.