اگر گفته شود: آيا سؤال کننده بين اين دو امر اختيار ندارد که يا در امامت حجة بن الحسن (عليهما السلام) سخن گويد تا درستي و نادرستي آن را بازشناسد، و يا در سبب غيبت سخن گويد و زمانيکه روشن شد که سبب صحيح و قابل قبولي ندارد بطلان امامت او برايش کشف گردد؟

گوئيم: خير، چنين اختياري در چنين موردي نيست زيرا کسي که شک در امامت حجة بن الحسن (عليهما السلام) دارد لازم است با او سخن از اصل امامت آن حضرت بميان آورده شود و در جواب او به دلايلي در اين مورد



[ صفحه 47]



مشغول گشت، و با وجود چنين شکي ـ و قبل از ثبوت چنين امامتي ـ جايز نيست که در سبب غيبت سخن گفته شود زيرا سخن گفتن از فروع جايز نيست مگر بعد از ثابت کردن و محکم ساختن اصول.

آيا نمي بيني که جايز نيست در مورد سبب دردمند ساختن اطفال سخن گفت مگر بعد از اينکه دليل بر حکمت خداي تعالي اقامه شود واينکه او فعل قبيح انجام نمي دهد؟ و چنين است بحث در باره آيات متشابه قرآن و در چنين مواردي راهي براي انتخاب و اختيار ما نيست.