بازگشت

نهاني از ديدگان نه از دلها


راوي گويد از امام کاظم (عليه السلام) در باره آيه قرآن «و اسبغ عليکم نعمه ظاهرة و باطنة» [1] پرسيدم. فرمود:

«نعمت ظاهر و آشکار، امام ظاهر است و نعمت باطن و پنهان، امام غائب.»

پرسيدم: آيا از امامان ما کسي غائب مي شود؟

فرمود: «نعم، يغيب عن ابصار الناس شخصه، و لا يغيب عن قلوب المؤمنين ذکره».

«آري! چهره اش از ديدگان مردم پنهان مي شود، لکن يادش از دلهاي مؤمنان غايب نمي شود.» [2] .

مردم اگرچه از ديدن چهره پرفروغ امام خويش در دوران غيبت محروم مي مانند، لکن مي توانند ياد او را هميشه در دل داشته باشند.

توجه به اختلاف دو تعبير «ابصار الناس» و «قلوب المؤمنين» در کلام حضرت، نشان دهنده امتياز مؤمنين و اختلاف تلقّي آنان از غيبت، نسبت به ساير مردم است.

آنچه براي مردم عادي مهم است ديدن با «چشم سر» است، اگر نبينند باور نمي کنند، دلشان از امامي که نمي بينند، متأثّر نمي شود، و چون «دل» متأثر نشد، عملشان رنگ تبعيّت از امام نمي گيرد.

اما براي مؤمنين، آنچه اهميت دارد، ديدن با «چشم دل» است، و چون با چشم دل، امام معصوم خويش را مي بينند، ايمان مي آورند رفتار و گفتارشان رنگ ولايت مي گيرد، اگرچه او را با «چشم سر» نتوانند ببينند.


پاورقي

[1] لقمان: 20.

[2] منتخب الاثر فصل 2 باب 22 حديث 3 ـ صفحه 239 به نقل از کفاية الاثر.