در طي مدت غيبت صغري، چهار تن از بزرگان علم و تقوي بنام هاي عثمان بن سعيد عمروي (رحمة اللّه عليه)، و محمد بن عثمان بن سعيد عمروي (رحمة اللّه عليه)، و حسين بن روح نوبختي (رحمة اللّه عليه)، و علي بن محمد سيمري (رحمة اللّه عليه)، تحت عنوان «نوّاب اربعه» وساطت بين امام (عليه السلام) و مردم را به عهده داشتند.

هرکدام از اين بزرگواران با فرمان خاصِّ امام زمان (عليه السلام) به چنين مقامي منصوب مي شدند. مثلا پس از فوت عثمان بن سعيد عمروي (رحمة اللّه عليه)، ـ که قبل از امام زمان (عليه السلام) نيابت از طرف امام علي النقي (عليه السلام) و امام حسن عسکري (عليه السلام) را نيز عهده دار بود ـ نامه اي به خط امام زمان (عليه السلام) خطاب به فرزندش محمد رسيد که در بخشي از آن آمده بود.

«ما همه از خداييم و بسوي او باز مي گرديم تسليم فرمان او و راضي به قضاي او هستيم. پدرت سعادتمندانه زيست، و پسنديده وفات کرد، رحمت خدا براو باد و خدا او را با اولياء و مواليانش محشور فرمايد که همواره در اجراي فرمانشان کوشا بود.» و در بخشي ديگر فرموده بود:

«خدا به تو اجر جزيل دهد... از کمال سعادت پدرت اين بودکه خدا فرزندي چون تو را روزي او کرد که بعد از او جانشينش باشد و به امر خدا در مسئوليتي که داشت قائم مقام او گردد و موجبات رحمت او را فراهم آرد.» [1] .

قابل ذکر است که امام زمان (عليه السلام) در اين دوران سفراء و مأموريني خاص نيز داشتند که در پاره اي مسئوليت هاي ويژه همچون جمع خمس و زکات از طرف آن حضرت مأموريت مي يافتند.

صاحب «اعلام الوري» در اين باره گويد: «در غيبت صغري «سفيراني» موجود بودند و «نوّاب و ابوابي» مشهور وجود داشتند که شيعيان در باره آنان هيچ اختلافي نداشتند. بعضي از آنان عبارتند از: ابو هاشم داود بن قاسم جعفري، محمد بن علي بن بلال، ابوعمرو عثمان بن سعيد روغن فروش، فرزندش ابوجعفر محمد بن عثمان رحمة اللّه عليهما، عمر اهوازي، احمد بن اسحاق، ابومحمد و جنائي، ابراهيم بن مهزيار، محمد بن ابراهيم و جماعتي ديگر که بعداً در صورت نياز ذکر خواهند شد.» [2] .