مهدي در قرآن
در قرآن، آيات بسياري وجود دارد که به شهادت روايات مستند و معتبر، در باره حضرت مهدي (عليه السلام) و قيام جهاني او نازل گرديده است.
در کتاب شريف «المحجّة في ما نزل في القائم الحجّة (عليه السلام)» که توسط محدث بزرگوار، مرحوم سيد هاشم بحراني و با بهره گيري از دهها جلد کتب تفسير و حديث، تأليف گرديده، مجموعاً (132) آيه از آيات کريمه قرآن ذکر شده که در ذيل هر کدام يک يا چند روايت در تبيين کيفيت ارتباط آيه با آن حضرت (عليه السلام)، نقل شده است.
در اينجا به ذکر چند روايت در اين مورد، بسنده مي کنيم:
1 ـ امام صادق (عليه السلام) در باره قول خداي عزّوجلّ: «هو الذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدّين کلّه و لو کره المشرکون» [1] فرمود:
«به خدا سوگند! هنوز تأويل اين آيه نازل نشده است و تا زمان قيام قائم (عليه السلام) نيز نازل نخواهد شد. پس زماني که قائم (عليه السلام) به پا خيزد، هيچ کافر و مشرکي نمي ماند مگر آنکه خروج او را ناخوشايند مي شمارد.» [2] .
2 ـ امام باقر (عليه السلام) در باره آيه شريفه «و قل جاء الحق و زهق الباطل إن الباطل کان زهوقاً» [3] فرمود:
«زماني که قائم (عليه السلام) قيام نمايد، دولت باطل از بين خواهد رفت.» [4] .
3 ـ امام صادق (عليه السلام) در بيان معناي آيه کريمه «و لقد کتبنا في الزبور من بعدالذکر أن الأرض يرثها عبادي الصّالحون» [5] فرمود:
«تمام کتب آسماني، ذکر خداست، و بندگان شايسته خدا که وارثان زمين هستند، حضرت قائم (عليه السلام) و ياران او مي باشند.» [6] .
4 ـ امام باقر (عليه السلام) در باره قول خداي عزّوجلّ: «الذين إن مکّنّاهم في الأرض اقاموا الصلوة و آتوا الزکاة...» [7] فرمود:
«اين آيه درحق آل محمد (صلي الله عليه وآله وسلم) است در حق حضرت مهدي (عليه السلام) و ياران او که خداوند شرق و غرب زمين را تحت سلطه آنان قرار مي دهد و به وسيله آنان دين را پيروز گردانده و بدعتها و باطلها را مي ميراند.» [8] .
5 ـ امام سجاد (عليه السلام) زماني که اين آيه شريفه را قرائت نمود: «وَعَد اللّه الّذين آمنوا منکم و عملوا الصالحات ليستخلفنَّهم في الأرض کما استخلف الذين من قبلهم و ليمکّننّ لهم دينهم الّذي ارتضي لهم و ليبدِّلنّهم من بعد خوفهم أمناً يعبدونني و لايشرکون بي شيئاً» [9] فرمود:
«به خدا سوگند! آنان شيعيان ما اهلبيت هستند، خداوند ـ آن خلافت در زمين و اقتدار بخشيدن به دين را ـ به وسيله آنان و به دست مردي از ما، که مهدي اين امت است، تحقق خواهد داد و هم اوست که پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) در باره اش فرمود: اگر از عمر دنيا جز يک روز باقي نمانده باشد، خداوند همان روز را آنچنان طولاني خواهد کرد که مردي از خاندان من که همنام من است فرا برسد و زمين را آنچنان که از ظلم و جور پر شده باشد، از عدل و داد آکنده سازد.» [10] .
6 ـ امام صادق (عليه السلام) فرمود: «آيه «أمّن يجيب المظطرّ اذا دعاه و يکشف السّوء و يجعلکم خلفاء الأرض» [11] در باره قائم از آل محمد (صلي الله عليه وآله وسلم) نازل شده است. به خدا سوگند، او همان مضطرّ درمانده اي است که چون در مقام ابراهيم دو رکعت نماز گزارد و فرج خويش از خدا بخواهد، خداوند دعايش را اجابت کند و بديها را برطرف سازد و او را در زمين خليفه قرار دهد.» [12] .
پاورقي
[1] سوره توبه، آيه 33 اوست خدايي که پيامبرش را با هدايت و دين حق فرو فرستاد تا آن را بر همه اديان پيروز گرداند اگرچه ناخوشايند کافران باشد.
[2] کمال الدين و تمام النعمة ـ شيخ صدوق ـ ج 2 ص 670.
[3] سوره اسراء، آيه 81 بگو حق آمد و باطل از بين رفت، همانا باطل نابود شدني است.
[4] الروضة ص 287.
[5] سوره انبياء آيه 105 براستي بعد از ذکر، در زبور نوشتيم که بندگان صالح من وارثان زمين خواهند بود.
[6] تفسير علي بن ابراهيم، ج 2 ص 77.
[7] سوره حج، آيه 41 کساني که اگر آنان را در زمين قدرت بخشيم نماز به پا مي دارند و زکات مي دهند.
[8] تأويل الآيات الظاهرة ـ کتاب خطي ـ.
[9] سوره نور آيه 55 خدا به مؤمنان و شايستگان شما وعده داده که آنان را در زمين همچون پيشينيان خلافت بخشد و دين مورد رضايت خود را براي آنان تمکين و اقتدار دهد و ترس آنان را به امنيّت تبديل کند تا مرا بپرستند و شرک نورزند.
[10] تفسير عياشي ج 3 ص 136.
[11] سوره نمل، آيه 62 جز خدا کيست که دعاي درمانده واقعي را اجابت کند و بلاء را رفع نمايد و شما را خلفاي زمين قرار دهد؟.
[12] تفسير قمي ـ ج 2 ص 129.