اما آنچه حضرت امام صادق (ع) از اسرار شناخت امام عصر ارواحنا فداه در اين حديث بيان مي کند، جان مشتاقانش راروح تازه اي مي بخشد و چشم منتظرانش را نوري ديگرمي دهد مخصوصا اين قسمت از کلام حضرت مهدي (ع)است که خطاب به ياران خاص خود مي فرمايد: ارجعوا فلاتبقوا منهم بشرا الا من آمن فلولا رحمة ربکم وسعت کل شيء وانا تلک الرحمة لرجعت اليهم معکم فقد قطعوا الاعذار بينهم وبين اللّه وبيني. [1] .

به سوي اهل مکه باز گرديد و از آنها دياري را باقي نگذاريد مگر آنکس که ايمان آورد و اگر نبود که رحمت خدايتان همه چيز را فرا گرفته و من آن رحمت بيکران الهي هستم حتما با شما به سوي آنها باز مي گشتم ، زيرا عذري که مابين آنها وخدايشان و من بود قطع نمودند.

اينجا امام پرده از رازي برمي دارد که هر دلي را تحمل آن نيست و هر قلبي را گنجايش عظمتش ، اينجا ذره اي از معناي بقية اللهي بيان مي شود آن هم از زبان لسان اللّه الناطق که مي فرمايد: چون رحمت الهي همه چيز را شامل است از حيوان و انسان واز کافر و مسلمان ، شقي و سعيد و هر چيز و هر کس که باشدرحمت واسعه خداوند او را در برگرفته و من آن رحمت الهي هستم که خداوند بر تمام اشياء عالم گسترده است.

بدين خاطر همراه شما به سوي اهل مکه - اين مردم نيرنگ بازو منافق - برنمي گردم و شمشير قهر بر صورتشان نمي کشم.

و شايد معناي ديگري را از اين کلام امام (ع) بتوان دريافت که:چون من رحمت واسعه الهي هستم اگر بار ديگر نيز اهل مکه به نزد من آمده تقاضاي عفو کنند آن رحمت الهي آنها را شامل خواهد گرديد و چون آنان اصلاح نخواهند شد و دست ازاعمال زشت خويش برنمي دارند، بنابراين شما خود به سوي آنها برويد و انتقام شهيدان مظلوم را بگيريد، از اين رو چون اصحاب به سوي اهل مکه باز مي گردند به فرموده امام صادق (ع) از هر هزار نفر يک نفر هم ايمان نمي آورد و همه کشته مي شوند.

مي نگريد که اين آئينه صفات الهي چگونه حرکت خود را ازابتدا و در اولين روز با موعظه نيکو و کلامي حکيمانه شروع نموده و در اولين قدم درس عفو و اغماض به پيروانش مي آموزد و در نخستين کلاس به ياران خود رحمت و شفقت تعليم مي دهد و خود را رحمت واسعه الهي معرفي مي کند.

و باز آن بزرگوار در توقيعي که براي ابو جعفر حميري (رض)مي فرستد و زيارت ندبه را که زيارتي بس زيبا و سراسر نکته هادر معرفة الامام است تعليم او مي کند، اين چنين خود رامعرفي مي نمايد و به او دستور مي دهد تا بدينسان ولي اعظم خدا را بخواند: السلام عليک ايها العلم المنصوب والعلم المصبوب والغوث والرحمة الواسعة وعدا غير مکذوب. [2] .

سلام بر تو اي پرچم برافراشته ، و اي دانش لبريز، واي فريادرس ، و اي رحمت واسعه ، و اي وعده اي که هرگز تخلف نخواهد داشت.

و همين تعبير در زيارت آن حضرت معروف به زيارت آل يس که آن نيز از ناحيه مقدسه حضرت بقية اللّه ارواحنا فداه صادر شده ، آمده است ، و همان گونه که جد بزرگوارش پيامبراکرم (ص) رحمت براي جهانيان است و از جانب خداوندمفتخر به اين مدال کرامت گرديده است: [3] .

(وما أرسلناک الا رحمة للعالمين).

و نفرستاديم تو را مگر رحمت براي همه عالميان.

آن بزرگوار نيز به اين کرامت مفتخر گرديده است ، و اگرآنگونه که از آيه شريفه استفاده مي شود خداوند بعثت ورسالت پيامبر اکرم (ص) را رحمت براي عالميان قرار داده ، اماحضرت بقية اللّه ارواحنا فداه از همان اول خلقت ، در آن زمان که نور مقدسش زيب عرش اعلي بوده ، و بعد از آنکه قدم به عالم دنيا نهاده ، تا وقتي که از ديدگان غائب شده است ، و آن زمان که قدم بر عرصه ظهور مي گذارد، در همه اين مقامات و در همه اين منصبها، رحمة للعالمين است.

خداوند تبارک و تعالي لوحي براي حبيب خود خاتم الانبياء(ص) مي فرستد که آن والا مقام آن را در ولادت سيدالشهداء(ع) به حضرت صديقه کبري سلام اللّه عليها ولعنة اللّه علي ظالميها هديه مي کند، و جابر بن عبداللّه انصاري آن را دردستان حضرت فاطمه زهرا(س) زيارت مي کند و مي گويد: ديدم لوحي است سبز رنگ و گمان کردم از زمرد است ونوشته هايي با خط سفيد بر آن مرقوم شده بود که - در آنجاخداوند اسماء اوصياء حضرت خاتم الانبياء(ص) را ذکرمي کند و هر کدام را به صفتي مي خواند، تا بدينجا مي رسدکه - خداوند مي فرمايد: واخرج منه الداعي الي سبيلي ، والخازن لعلمي الحسن ، واکمل ذلک بابنه محمد رحمة للعالمين. [4] .

و خارج مي کنم از او (حضرت امام هادي (ع دعوت کننده به راهم و مخزن علم خود حسن (ع)را و تکميل مي کنم حجتهاي خود را به محمد(ع)رحمت عالميان.

پس خداوند او را تکميل کننده حجتهاي خود قرار داده واو رحمت براي تمام عالميان است.

از طرفي نيز در زمان صدر اسلام وجود مقدس حضرت رسالت پناه امکان نشر اين رحمت واسعه را نيافت ، گرچه خودرحمت بر تمام عالميان بود، اما همه مردمان اين رحمت الهي را نپذيرفتند.

اما وجود مقدس حضرت بقية اللّه ارواحنا فداه رحمت واسعه خود را بر تمام جهان بلکه در تمام عوالم ظاهر مي کند و همه عالم را به رافت عظماي خود نائل مي سازد و اوست که اين رسالت را جامه عمل مي پوشاند و به آرزوي انبياء و اولياءمخصوصا پيامبر اکرم و ائمه هدي صلوات اللّه عليهم اجمعين عينيت مي بخشد و همانگونه که خداوند فرموده است: زمين به وسيله او از شفقت و رافت مملو خواهد گرديد.