حسين بن روح بيش از بيست سال نيابت و سفارت امام عصر (عج) را به عهده داشت. در اين دوران در

دستگاه خلافت عباسي در تعيين وزراء تغييرات گوناگوني رُخ داده است. بر اساس اين تغييرات زندگي

حسين بن روح نيز داراي فراز و نشيب هائي بوده است. گاهي در عالي ترين مراحل و گاهي هم با مشکلات فراواني روبرو بودند.

او حتي مدّتي(از 312-317) را در زندان به سر بردند و مدّتي را هم زندگي مخفيانه داشته است. (50) حسين بن روح در دوران سفارتش وکيلان و نمايندگاني در بلاد مختلف داشته اند که از طريق آنها وظائف اش را انجام مي داد.

وي تنها در بغداد داراي دَه وکيل بوده که هر کدام از رجال برجسته زمان خودشان بوده اند. حسين بن روح در سازماندهي تشکيلات وُکلا، بسيار موفّق بوده است زيرا او در زمان محمد بن عثمان(سفير دوم) خود يکي از وکيلان نزديک ايشان بوده است.

که اين قرابت و نزديکي موجب شد که وکيلان سفير دوّم که پس از رحلت سفير دوّم، همچنان براي وکالت سفير سوّم اِبقاء شده بودند، حسين بن روح را در انجام وظائف اش به خوبي ياري نمايند.

و به همين جهات بود که شيعيان اماميه توانستند حضور مقتدرانه خويش را در پايتخت حکومت عباسي و ديگر مکانهاي تحت نفوذ آنان حفظ نمايد. و اين مهم انجام نشد جُز با درايت و هوشمندي سفير سوّم در نحوه رفتار و عملکردش در برابر دستگاه خلافت.

حسين بن روح در دوران سفارتش با حوادث مختلفي روبرو شد که از دردناکترين آنها مخالفت محمد بن علي شلمغاني بود، که بدون دليل و تنها به جهت حسادتي که داشت نيابت حسين بن روح را منکر شد.

و خود ادعاي سفارت نمود و بعدها او تا ادعاي ألوهيت نيز پيش رفت.

و سرانجام توقيعي در لعن او از سوي امام عصر(عج) صادر شد. شلمغاني در ابتدا از فقهاي اماميه و از وکلاي أئمه(ع) به حساب مي آمد او به دلايل جاه طلبانه اي بسوي غلوّ کشيده شد و با شگردهائي که انجام مي داد توانست براي مدّتي مشکلاتي را براي اماميه ايجاد کند، بدون ترديد شلمغاني و همدستان او يکي از مهمترين اسباب بدنامي براي شيعيان بودند.

به پاس احترام به حسين بن روح به جهت سالها خدمت صادقانه و مخلصانه اش شرح حال او را با ذکر حديثي که بيانگر أوج اخلاص و فداکاري او نسبت به ساحت مقدّس امام عصر(عج) است به پايان مي بريم: از ابوسهل اسماعيل بن علي نوبختي که از علماء بزرگ شيعه ساکن بغداد بوده سؤال کردند که چه شد که پس از نائب دوم، حسين بن روح را به مقام سفارت و نيابت برگزيدند و اين منصب به شما داده نشد؟ او در پاسخ گفت:

کساني که حسين بن روح را به اين مقام برگزيدند از ما داناتر و بيناترند.

لکن من فردي هستم که با افراد مختلف به مناظره و گفتگو مي پردازم اگر من مکان امام زمان(ع) را مانند حسين بن روح مي دانستم چه بسا در حين بحث و مناظره جايگاه امام (ع) را نشان مي دادم لکن حسين بن روح اگر امام زمان(ع) زير عباي او باشد و او را قطعه قطعه کنند امام(ع) را نشان نخواهد داد