ضرورت و اهميّت انتظار را مي توان از زواياي مختلف مورد بررسي قرار داد:

1 - انتظار، دوره آماده سازي و زمينه سازي براي يک نهضت به شمار مي آيد و هر انقلاب و حرکتي که اين دوره را پشت سر نگذاشته باشد ناقص و بي ثمر است.

2 - در اهميّت انتظار همين بس که دشمنان، آن را مانع تسلّط خود بر مسلمانان برشمرده اند. ميشل فوکر، کلر برير در بحث مبارزه با تفکّر مهدي باوري، ابتدا قيام امام حسين عليه السلام و بعد انتظار امام زمان عليه السلام را دو عامل پايداري شيعه معرفي مي کنند. در کنفرانس تل آويو نيز افرادي مثل برنارد لوييس، مايکل ام جي، جنشر، برونبرگ و مارتين کرامر بر اين نکته تکيه فراوان داشتند. آنان در توصيف شيعه گفته اند: «شيعيان به نام امام حسين قيام مي کنند و به اسم امام زمان قيامشان را حفظ مي نمايند». [1] .

ماربين، محقق آلماني مي گويد: «از جمله مسائل اجتماعي بسيار مهمّي که موجب اميدواري و رستگاري شيعه مي باشد، اعتقاد به وجود حجت عصر و انتظار ظهور است». [2] .

پتروشفسکي، تاريخدان و ايران شناس علوم شوروي سابق در اين زمينه مي نويسد: «چشم به راه مهدي بودن در عقايد عمومي مردمي که نهضت هاي قرن سيزدهم را در ايران بر پا داشتند، مقام بلندي را داشته است». [3] .

3 - دوران انتظار، دوران هجوم فتنه ها و مشکلات و گرفتاري ها است و آنچه مي تواند آرامش قلبي و قدرت روحي به شيعه منتظر بدهد، ياد منجي حيّ و حاضر است.

4 - پيراستن از خصايص ناپسند و آراستن خود به اخلاق نيکو از فوايد ديگر انتظار است. امام صادق عليه السلام فرمود: «من سرّ أن يکون من أصحاب القآئم فلينتظر وليعمل بالورع ومحاسن الأخلاق» ؛ [4] «... هر کس دوست دارد که از ياران حضرت قائم عليه السلام گردد بايد که منتظر باشد و در عين حال به پرهيزکاري و اخلاق نيکو مشغول گردد.»

5 - از نتايج انتظار، تلاش فکري مؤمن منتظر و بصيرت و آگاهي اوست. فتنه ها علاوه بر آنکه غفلت مي آورد، شبهه و ترديد و تزلزل را نيز در افکار جامعه ايجاد مي کند، و اين منتظر واقعي است که چون به هوشياري فکري رسيده، بيدار است و به شبهات پاسخ مي گويد.

امام صادق عليه السلام فرمود: «طوبي لمن تمسّک بأمرنا في غيبة قآئمنا فلم يزغ قلبه بعد الهداية...» ؛ [5] «خوشا به حال کسي که در زمان غيبت قائم ما به فرمان ما تمسک جويد که در نتيجه قلب او هرگز به طرف باطل متمايل نخواهد شد.»

6 - انتظار از آنجا که انسان را به عمل وا مي دارد و در جامعه اي که حالت انتظار منجي الهي حاکم است، تحّرک و پويايي حکم فرماست و بشر را به زمينه سازي و اصلاح فردي و اجتماعي وا مي دارد، عاملي ارزشمند براي حفظ و بقاي شريعت است.

7 - انتظار از آن جهت که محّرک عمل است، زمينه ساز ظهور منجي عالم بشريّت خواهد بود.