روايات بسياري عمدتاً در مصادر حديثي اهل سنّت درباره خروج دجال در آخرالزمان و قبل از برپايي حکومت امام مهدي عليه السلام وارد شده است.

بخاري به سندش از رسول خداصلي الله عليه وآله نقل کرده که فرمود: «دجال خروج خواهد کرد تا اينکه در ناحيه اي از مدينه فرود مي آيد، و سه بار اعلان آماده باش جنگ مي دهد، آن گاه به سوي او هر کافر و منافقي حرکت مي کند». [1] .

در مصادر اهل سنّت براي دجال صفاتي ذکر شده است از قبيل:

1 - ادعاي ربوبيت مي کند. [2] .

2 - عمر طولاني دارد. [3] .

3 - همراه او آب و آتش است. [4] .

4 - کور را بينا کرده و برص را شفا مي دهد. [5] .

5 - مرده را زنده مي کند. [6] .

6 - کسي را مي کشد، آن گاه او را زنده مي کند. [7] .

7 - با او بهشت و آتش است. [8] .

8 - با او نهري از آب سفيد و نهري از آتش است. [9] .

9 - خواسته او برآورده مي شود. [10] .

درباره دجال با اين اوصاف احتمالاتي وجود دارد:

الف. دجّال شخصي حقيقي است که کارهاي خارق العاده اي را در قالب سحر و جادو انجام مي دهد.

ب. مقصود به دجال همان ابليس (شيطان) است.

ج. احتمال مي رود که دجال همان سفياني است که در روايات شيعه به خروج او در آخرالزمان تأکيد فراوان شده است.

د. مقصود از دجال همان اسرائيل است.

در ابتدا اين احتمال به نظر مي رسد که احاديث دجال از جمله اسرائيلياتي باشد که در احاديث اهل سنّت وارد شده است، زيرا:

اولاً: اثري از اين احاديث در روايات اهل بيت عليهم السلام به چشم نمي خورد.

ثانياً: غالب احاديث دجال از کعب الأحبار يهودي الاصل رسيده است. کسي که تمام افعال و اقوالش مشکوک به نظر مي رسد.

ثالثاً: اين اعتقاد که مسيح منتظر خروج مي کند و دجال را به قتل مي رساند در عقايد يهود مشاهده مي شود.

در هر حال بر فرض صحّت اين روايات احتمال تأويل اين روايات و رمزي بودن و جنبه سمبليک داشتن آنها زياد است.

سيد محمّد صدررحمه الله مي فرمايد: «دجال رمزي است از اوج تمدّن و تکنيک غرب که با اسلام و مباني آن ستيز دارد. تمدّني که درصدد به سلطه کشيدن هر انساني است... ما به طور وضوح مشاهده مي کنيم که چگونه تمدن و تکنيک غرب مادي گرا در اين عصر بر تمام جوامع، حتّي مسلمانان تسلّط پيدا کرده است...». [11] .

از بيانات استاد محمّد طيّ [12] و نويسنده مصري شيخ محمّد فهيم ابوعبيه در تعليقه خود بر کتاب «نهاية البداية و النهاية» [13] نيز همين احتمال به دست مي آيد.