دهلوي مي گويد: مطابق برخي از آيات، رجعت انسان به اين دنيا امکان پذير نيست زيرا خداوند متعال درخواست کساني را که تقاضاي رجوع به دنيا را نموده اند ردّ کرده است آنجا که مي فرمايد:... قالَ رَبِّ ارْجِعُونِ - لَعَلِّي أَعْمَلُ صالِحاً فِيما تَرَکْتُ کَلّا إِنَّها کَلِمَةٌ هُوَ قآئِلُها وَمِنْ وَرآئِهِمْ بَرْزَخٌ إِلي يَوْمِ يُبْعَثُونَ؛ [1] «مي گويد: پروردگار من! مرا باز گردانيد. شايد در آنچه ترک کردم [و کوتاهي کردم] عمل صالحي انجام دهم. [ولي به او مي گويند:] چنين نيست! اين سخني است که او به زبان مي گويد [و اگر باز گردد، کارش همچون گذشته است] ، و پشت سر آنان برزخي است تا روزي که برانگيخته شوند.»

پاسخ:

1 - مورد بحث، رجعت گروهي خاص از مؤمنين و فاسقين است در حالي که آيه عموم و اطلاق دارد، لذا مي توان اطلاق آن را به اخبار متواتر رجعت برخي از افراد، تقييد زد.

2 - ظهور آيه در تقاضاي رجوع به دنيا قبل از مرگ و هنگام ديدن ملک الموت است نه بعد از مرگ، و مورد رجعت بعد از مرگ است.

3 - آيه ظهور در عدم تحقق رجعت به دنيا با طلب کافر دارد، و منافات ندارد که با امت هاي پيشين چنين اتّفاقي افتاده است.

4 - آيات بسياري نص در تحقق رجعت در اين دنيا دارد، و لذا بر فرض ظهور آيه مورد نظر در عدم رجوع بايد ظهور آن را تأويل نمود، زيرا نصّ مقدّم بر ظاهر است.

5 - آيه اخصّ از مدّعي است، زيرا مربوط به درخواست رجعت از طرف کفّار است، در حالي که مورد بحث اعم است.