بازگشت

نظر تافلر درباره پايان تاريخ چيست؟


آلوين تافلر روزنامه نگار آمريکايي صاحب کتاب «موج سوّم» در رابطه با پيش بيني پايان تاريخ و سيطره نهايي ليبراليسم مي گويد:

الف. امروز روزگار «ترين ها» است، پر بيننده ترين فيلم يعني بهترين فيلم و....

ب. در قرن نوزدهم و نيمه اول قرن بيستم معيار برتري، قدرت سياسي در صحنه جهاني بوده و به تدريج جاي خود را به توان اقتصادي داده که وضعيت امروز است و در آينده نيز توان خود را به دانش مي دهد، و لذا در آينده کشورهايي در صحنه جهاني صاحب قدرت خواهند بود که از توان بالايي در امر دانش و اطلاعات دارند.

ج. غرب در آينده محور عمده قدرت تکنيک و دانش بشري است.

د. دموکراسي ليبرال با همه اشکالاتي که داشته بهترين راه و رسم زندگي اجتماعي است.

نتيجه: آينده جهان از آن ليبراليسم غربي است.

پاسخ:

1 - اين نظريه پايان تاريخ نيست، بلکه تاريخ بعد است.

2 - در مقدمه اول، ملاک برتر بودن هر چيز را خواست انسان مي داند در حالي که ملاک، حکم عقل و نقل است، نه حتّي مصالح زودگذر. خداوند متعال مي فرمايد: عَسي أَنْ تَکْرَهُوا شَيْئاً وَهُوَ خَيْرٌ لَکُمْ وَعَسي أَنْ تُحِبُّوا شَيْئاً وَهُوَ شَرٌّ لَکُمْ؛ [1] «چه بسا چيزي را کراهت داريد در حالي که خير شما در آن است و چه بسا چيزي را دوست داريد که براي شما شرّ است.»

3 - او در مقدمه دوم خود توان نظامي را معيار قدرت سياسي در صحنه جهاني مي داند در حالي که سلطه سياسي و استعمار مردم از طريق زورگويي جز اغتشاش و گسترش استبداد و ظلم چيزي به ارمغان نمي آورد.

4 - آيا رسيدن به محور عمده قدرت به هر قيمتي، با معيارهاي عقلي و فطري و انساني سازگاري دارد؟

5 - وظيفه نظريه پرداز سياسي گمانه زني براي آينده تاريخ نيست، بلکه بايد با در نظر گرفتن مصالح کلّ جامعه براي بشر برنامه ريزي کرده و آينده بهتري را نويد دهد.

6 - آيا نظام سرمايه داري براي جوامع خود خوشبختي به ارمغان آورده، يا نظام طبقاتي فاحش ايجاد کرده است؟

و لذا تافلر مي گويد: «فهرست مشکلاتي که جامعه ما (غرب) با آن مواجه است تمامي ندارد». [2] .


پاورقي

[1] سوره بقره، آيه 216.

[2] به سوي تمدن جديد، آلوين و هايدي تافلر، ص 96و97.