در مورد حکم نام بردن اسم شريف حضرت عليه السلام بيش از صد روايت وجود دارد که مي توان آنها را به چهار دسته تقسيم کرد:

1 - رواياتي که به طور مطلق و بدون هيچ قيد و شرطي از ذکر نام حضرت نهي کرده است. [1] .

2 - رواياتي که از ذکر نام شريف آن حضرت تا زمان ظهور نهي کرده است. [2] .

3 - رواياتي که علت نهي از ذکر نام شريف آن حضرت را خوف و تقيه و علل ديگر دانسته است. [3] .

4 - رواياتي که در آنها به اسم شريف حضرت چه از سوي امام يا راوي تصريح شده است. [4] .

دسته اول و دوم بيانگر يک معناست. برخي با استناد اين روايات به حرمت فتوا داده و ذکر نام شريف حضرت را تا زمان ظهور حرام دانسته اند، از آن جمله مي توان از علامه مجلسي، شيخ صدوق، شيخ مفيد، طبرسي، ميرداماد، محدّث جزايري، محدّث نوري، ميرزاي شيرازي، ميرزا محمّد تقي اصفهاني - رضوان اللَّه عليهم - نام برد.

و برخي نيز حرمت ذکر نام شريف آن حضرت را مقيّد به صورت خوف و تقيه دانسته اند که از آن جمله مي توان از اربلي، شيخ حرّ عاملي، خواجه نصيرالدين طوسي و فيض کاشاني و ديگران - رضوان اللَّه عليهم - نام برد.

برخي نيز اين حکم را به عصر غيبت صغرا اختصاص داده اند.

به نظر مي رسد که حق با قول دوم باشد؛ يعني حرمت مختص به صورت خوف و تقيه است به دليل:

1 - در باب تلقين محتضر در حديثي چنين آمده است: «تلقين کن به محتضر کلمات فرج و شهادتين و اسم هر يک از امامان را تا هنگام فوتش». [5] معلوم است که هنگام تلقين به اسم حضرت تصريح مي شود.

2 - در مورد تلقين ميّت نيز همين دستور آمده که نام هر يک از امامان را بر او ببر و تلقين کن، که از آن جمله نام امام زمان عليه السلام است. [6] .

3 - محمّد بن ابراهيم کوفي مي گويد: امام عسکري عليه السلام براي کسي که اسمش را برد به توسط من پولي فرستاد تا گوسفندي از طرف حضرت قرباني کند و فرمود: «اين به جهت عقيقه براي فرزندم محمّدعليه السلام است». [7] .

4 - کنيه معروف حضرت عسکري عليه السلام ابومحمّد است و در اين کنيه تصريح به اسم حضرت مهدي عليه السلام مي باشد.

5 - از امام رضاعليه السلام در مورد زيارت قبر امام حسين عليه السلام سؤال شد، حضرت فرمود: «... و بسيار بر محمّد و آل او درود مي فرستي و نام هريک از آنها را مي بري و به سوي خدا از دشمنانشان پناه مي بري». [8] .

محقق اربلي مي گويد: «نظر من چنين است که منع از ذکر نام شريف حضرت به جهت تقيه در دوران خوف و تحت تعقيب بودن و سؤال از نام و محلّ ايشان بوده است، ولي الآن که خوف و تقيه اي نيست منع و حرمتي از ذکر نام شريفش وجود ندارد». [9] .

6 - جابر بن عبداللَّه انصاري به امام باقرعليه السلام مي گويد: «وارد بر فاطمه زهراعليها السلام شدم تا در ولادت امام حسن عليه السلام به حضرتش تهنيت بگويم، صحيفه اي از درّ سفيد در دست مبارکش يافتم، سؤال کردم: اي بهترين زنان عالم! اين صحيفه که در دستان شما مي بينم چيست؟ حضرت فرمود: در آن اسامي امامان از فرزندانم هست... جابر مي گويد: نگاه کردم و اسامي هر يک از امامان را در آن صحيفه مشاهده کردم...». [10] .

7 - در احاديث زيادي از رسول اکرم صلي الله عليه وآله وارد شده که حضرت مهدي همنام رسول خداست، و اين تصريح ضمني به نام مبارک امام زمان عليه السلام است.