آيا امام زمان در عصر غيبت در سرداب خانه خود مخفي و غايب شده
اهل سنّت به جهت استهزاي عقايد شيعه مي گويند: شيعه قائل است که مهدي موعود بعد از تولّدش در سردابي مخفي شد و غيبت خود را از آنجا شروع کرده و تاکنون نيز در آن سرداب به سر مي برد، و ظهورش نيز از همان سرداب خواهد بود. و لذا شيعيان هر روز از صبح تا غروب در آن سرداب به انتظار ظهورش مي نشينند و اشک ماتم مي ريزند. [1] .
پاسخ: اولاً: سرداب عبارت است از طبقه پايين ساختمان خانه که در مناطق گرمسير به جهت حفاظت از گرماي شديد مي سازند، و اين نوع ساختمان در غالب خانه هاي عراق مشاهده مي شود، و سامرّا نيز از آن مستثني نبوده است. امام هادي عليه السلام در خانه خود به جهت آسايش اهل بيتش و محافظت از گرما، چنين سردابي را ساخته بودند که بعد از شهادتش به ارث، منتقل به امام عسکري عليه السلام شد.
مطابق تاريخ، حضرت مهدي عليه السلام از زمان ولادت از ديدگان مردم خصوصاً حکّام مخفي بود. و بعد از شهادت پدرش بر جسد او نماز گزارد و رسماً غيبت خود را از آن خانه آغاز نمود. و از آنجا که سکونت حضرت و ساير اعضاي خانواده در آن سرداب بوده است، لذا مکان غيبت را به آن سرداب مقدّس نسبت مي دهند. اين سرداب براي شيعيان اهل بيت عليهم السلام از آن جهت مقدّس شمرده شده است که امام زمان و پدر و جدّش عليهم السلام در آن سرداب به سر برده و عبادت به جاي آورده اند و از همان مکان نيز حضرت مهدي عليه السلام غايب شده است. نسبت غيبت حضرت به سرداب همانند نسبت غيبت به تمام خانه و هر مکاني است که امام زمان در آن ديده شده و زندگي کرده است. و اين نهايت جهل و ناداني است که کسي به شيعه نسبت دهد که آنان معتقدند که امام زمان عليه السلام در سرداب خانه خود غايب شده و تا هنگام خروج در آن باقي است!! زيرا مطابق روايات فراوان، امام زمان عليه السلام در سرزمين هاي مختلف بر مواليان خود وارد مي شوند و در مناطق مختلف گردش مي کنند.
حضرت در موسم هاي ديني همچون حجّ حاضر شده و اقامه شعائر ديني مي نمايند و گواه بر زنده ها و مرده ها خواهند بود. لذا بهترين تعبيري که مي توان درباره سرداب مقدس و زيارت مردم از آنجا داشت اين است که حضرت مکان خاصّي ندارند، لذا شيعيان در محل هاي اختصاصي آن حضرت همچون مسجد سهله و مسجد جمکران و... دور هم جمع مي شوند و به ياد آن حضرت ندبه کرده و از او درخواست ظهورش را مي نمايند. و در حقيقت، سرداب مقدس از آن جهت که شروع غيبت از آنجا بوده جنبه رمزي داشته، در آنجا شيعيان گرد هم جمع مي شوند و از خداوند طلب خروج او را مي نمايند.
علامه اميني رحمه الله مي فرمايد: «... شيعه اعتقاد ندارد که غيبت امام در سرداب است و خودشان او را در سرداب مخفي کرده اند و از همان جا نيز ظهور خواهد کرد، بلکه اعتقاد شيعه - که با احاديث تأييد شده - آن است که او از مکه معظمه، مقابل خانه خدا ظهور خواهد کرد. هرگز کسي قائل نشده که سرداب مقدّس، آن نور را در خود مخفي کرده است. بلکه آن سرداب، خانه امامان در سامرّا بوده است. و اين مسأله اي همگاني در خانه هاي عراق است که به جهت حفاظت از گرما مي سازند. اين سرداب به طور خصوص از آن جهت شرف پيدا نموده که به سه نفر از امامان دين منسوب است، خانه اي که خداوند متعال اذن داده که ارتفاع معنوي يافته و در آن اسم و ذکر خدا برده شود». [2] .
ثانياً: عقيده هر مذهب يا ديني را مي توان از لابلاي کتاب هاي علماي آن مذهب يا دين يافت. با مراجعه به کتاب هاي علماي شيعه، قبل از ولادت امام مهدي عليه السلام تا اين زمان - که در دسترس همه است - پي خواهيم برد که هيچ يک از آنان حتّي نزد عوام از آنها چنين اعتقادي وجود ندارد که دشمنان شيعه به آنها نسبت مي دهند.
پاورقي
[1] سير اعلام النبلاء، ج 13، ص 119؛ تاريخ ابن خلدون، ج 1، ص 199، فصل 27؛ المهدّية في الاسلام، ص 129و130؛ الصراع بين الاسلام و الوثنية، ص 42.
[2] الغدير، ج 3، ص 308و309.