برخي معتقدند که قيام و انقلاب بر ضدّ هر حاکم ظالم و بي دين قبل از ظهور امام زمان عليه السلام حرام است. آنان به رواياتي در اين باره استناد مي کنند از قبيل آنکه امام صادق عليه السلام فرمود: «کلّ راية ترفع قبل قيام القآئم فصاحبها طاغوت يعبد من دون اللَّه عزّوجلّ» ؛ [1] «هر پرچمي که قبل از قيام قائم بالا رود صاحب آن طاغوت بوده و غير خداوند عزوجل را عبادت مي کند.»

در توجيه اين روايات مي گوييم:

1 - اين روايات با اصول کلّي شريعت و مباني قطعي آن، که از جمله ادله امر به معروف و نهي از منکر و جهاد است منافات دارد، زيرا اين سه، مراتبي دارد که يکي از آنها قيام است.

2 - غالب روايات، مشکل سندي از قبيل ارسال و ضعف راوي دارد. که در جاي خود مورد بحث سندي و تضعيف قرار گرفته است.

3 - از برخي روايات نيز استفاده مي شود که امام درصدد خبر از غيب است به اين معنا که امام مي فرمايد: اين گونه انقلاب ها به پيروزي نهايي نمي رسد گر چه ممکن است آثار مثبتي بر آن مترتب شود، نه آنکه امام درصدد تخطئه اصل انقلاب باشد، آن گونه که در مورد قيام زيد شهيد و مختار فرمودند.

4 - دعوت انقلابي و انقلاب کننده بر دو گونه است: يکي دعوت به حق که به هدف برپا داشتن حقّ و بازگرداندن زمام امور حکومت به دست اهل بيت عليهم السلام است که البته چنين حکومتي مورد تأييد امامان معصوم عليهم السلام است.

ديگري دعوت به باطل که به جهت مطرح کردن خود است. و مقصود از «کل راية» گويا همين معنا است. بنابراين قيام هايي که درصدد دفاع از حريم شريعت و امامت اهل بيت عليهم السلام است تخصصاً از اين روايات خارج مي باشد. و لذا هنگامي که درباره وظيفه شيعيان در مقابل قيام مختار از امام زين العابدين عليه السلام سؤال شد، حضرت فرمود: «لو أنّ عبداً زنجيّاً تعصّب لنا أهل البيت، لوجب علي الناس مؤازرته» ؛ [2] «هرگاه برده اي زنگي براي ياري ما، پيشاني بند به به پيشاني بست - کنايه از اينکه قيام کرد - بر مردم کمک و ياري او واجب است.»

امام صادق عليه السلام فرمود: «يخرج القائم حتي يخرج اثنا عشر من بني هاشم کلهم يدعو إلي نفسه» ؛ [3] «قائم خروج نخواهد کرد تا آنکه قبل از آن دوازده نفر از بني هاشم خروج کنند و همه آنها مردم را به خود دعوت مي کنند.»