علت تأخير فرج آقا و مولاي ما امام زمان عليه السلام به خود انسان ها باز مي گردد، زيرا تشکيل حکومت عدل و توحيدي در سطح جهان، عمدتاً احتياج به شرايط و آمادگي هاي لازم از طرف خود مردم دارد، از قبيل اينکه:

1 - مردم مفهوم عدل را بدانند.

2 - به حدّي برسند که از جان و دل خواهان عدل باشند.

3 - با عمل به دستورات شرع به حدّ بالاي شعور فکري و فرهنگي برسند، گر چه در محدوده بخشي از مردم باشد. و لذا مرحوم خواجه نصيرالدين طوسي در «شرح تجريد» غيبت حضرت را از ناحيه خود مردم مي داند.

4 - پيشرفت بشر از ناحيه صنعت و تکنيک.

و در مجموع فراهم نشدن مجموع شرايط لازم براي ظهور، علت تأخير ظهور حضرت است.

امام زمان عليه السلام در توقيعي که به شيخ مفيدرحمه الله مي فرستد مي فرمايد: «ولو أنّ أشياعنا - وفّقهم اللَّه لطاعته - علي اجتماع من القلوب في الوفآء بالعهد عليهم، لما تأخّر عنهم اليُمن بلقآئنا، ولتعجّلت لهم السعادة بمشاهدتنا علي حقّ المعرفة منهم بنا، فما يحبسنا عنهم إلّا ما يتّصل بنا ممّا نکرهه ولا نؤثره منهم» ؛ [1] «اگر شيعيان ما - که خداوند توفيق طاعتشان دهد - در راه ايفاي پيماني که بر دوش دارند، همدل مي شدند، ميمنت ملاقات ما از ايشان به تأخير نمي افتاد، و سعادت ديدار ما زودتر نصيب آنها مي گشت، ديداري بر مبناي شناختي راستين و صداقتي از آنان نسبت به ما. علت مخفي شدن ما از آنها چيزي نيست جز آنچه که از کردار آنها به ما مي رسد و ما توقّع انجام اين کارها را از آنها نداريم.»